آدرس ما در گوگل مپ
ایمپلنت دندان یا کاشت دندان چیست؟
ایمپلنت پین هایی هستند (فیکسچر نامیده می شوند) که از تیتانیوم خالص سازگار با بافتهای بدن ساخته شده که درون استخوان فک به طریق جراحی کاشته میشود و پروتز دندان (ثابت و متحرک) قابل اتصال به این ایمپلنت هاست.
انواع ایمپلنت
امروز شاید بتوان گفت حدود صد نوع ایمپلنت در بازارهای جهانی وجود دارد ولی معیار خوبی ایمپلنت، بر اساس پاسخ بافتهای پذیرنده ایمپلنت نسبت به آن می باشد که موفقیت کاشت دندان را تعیین می کند. میتوان گفت که ایمپلنتهای معتبر دارای استخوان سازی مناسب در اطرافشان هستند و تحلیل استخوان اطراف آنها کمتر است یا در حد صفر می باشد. به این ترتیب درصد شکست آنها بسیار کم است.
-
چه ایمپلنتی را انتخاب کنیم؟ تولید کدام کشور بهتر است؟
کلا رنجی از ایمپلنتها مناسب می باشند. عده ای از آنها برندهای بسیار خوبی هستند. در بازار بین المللی محصولاتی با کیفیت بسیار بالا وجود دارد, ولی مشکلی که به صورت عملی در مورد این نوع از ایمپلنت وجود دارد هزینه آنهاست. به دلیل قیمت بالا و در نتیجه استفاده کمتر از آنها، این محصولات به صورت بسیار محدود وارد ایران می شوند و تمام سایزها و قطعات لازم همیشه موجود نیستند و گاه مدت زیادی فقط صرف انتظار برای قطعه مورد نظر می شود. بنابراین واضح است که انتخاب ایمپلنت به عوامل زیادی از جمله رایج بودن استفاده از آن مدل و هزینه تمام شده برای مریض بستگی دارد. قطعا قیمت و کشور تولید کننده نباید تنها ملاک های انتخاب توسط بیماران عزیز باشد.
-
انواع ایمپلنت چه تفاوت هایی با هم دارند؟
انواع ایمپلنت و تنوع بالای آنها و تاثیر بزرگ آنها برروی قیمت کاشت دندان یکی از عوامل سردرگم کردن مراجعین شده است. علاوه بر انتخاب نوع ایمپلنت توسط بیمار بر اساس کشور سازنده و قیمت، هنگام انتخاب فاکتور های زیر در نظر گرفته می شود:
- قیمت
- پشتیبانی و کیفیت شرکت سازنده و خدمات پس از فروش
- میزان استخوان در دسترس
- میزان استحکام استخوان و زمان گذاشتن ایمپلنت.
- اگر استخوان کافی برای گذاشتن ایمپلنت در دسترس نباشد می توان در شرایط خاص مقداری استخوان برگرفته از نقاط دیگر پیوند زد.
بنابراین فاکتورهایی بیش از انتخاب بیمار در این موضوع دخیل است.
قیمت ایمپلنت و هزینه کاشت دندان چقدر است؟
در مطب دکتر مختاری، جراحی ایمپلنتها توسط متخصص جراحی فک و صورت و پروتز توسط متخصص پروتز انجام می شود. در صورتیکه نیاز به جراحی های بازسازی مانند سینوس لیفت باشد هزینه جداگانه دارد. قیمت کاشت دندان به بنابر هزینه های زیر محاسبه می شود:
- نوع ایمپلنت
- هزینه پزشک معالج و هزینه لابراتوار
- در صورتیکه نیاز به جراحی های بازسازی باشد به هزینه این جراحی ها به قیمت کاشت دندان اضافه خواهد کرد.
در هر درمان در شرایط معمول حداقل نیاز به پنج قطعه ایمپلنت می باشد:
- دو عدد از این قطعات برای همیشه در دهان بیمار باقی خواهد ماند.
- سه عدد از قطعات جهت فرم دادن لثه و مراحل قالب گیری استفاده می شود.
قطعات ایمپلنت با توجه به برند و کارخانه سازنده قیمت متفاوتی دارد. علاوه بر قیمت قطعات، هزینه دندانپزشک متخصص و هزینه لابراتوار سازنده نیز به هزینه ها اضافه می شود. (جراحی و کاشت ایمپلنت توسط متخصص جراحی و پروتز یا روکش آن توسط متخصص پروتز انجام می شود.) استخوان فرد همواره بستر کاملا مناسب برای کاشت نمی باشد و ممکن است نیاز به جراحی های بازسازی داشته باشد از جمله سینوس لیفت و پودر استخوان و ….
-
هزینه و قیمت کاشت دندان چگونه مشخص می شود؟
برای هر بیمار در شرایط معمول ( بدون در نظر گرفتن نیاز به قطعات بیشتر در موارد پیچیده تر) پنج قطعه ایمپلنت لازم است. دو عدد از این قطعه ها در دهان بیمار برای همیشه قرار میگیرند(فیکسچر و اباتمنت). قطعات دیگر برای فرم دادن لثه و قالبگیری می باشند. در نتیجه فاکتور های مهم در تایین قیمت کاشت دندان به تفکیک شامل:
- قیمت ایمپلنت دندان
- هزینه جراح و متخصص پروتز
- هزینه لابراتوار پروتز
- هزینه قطعات مصرفی می باشد.
در هر نوع ,قیمت قطعات ایمپلنت منحصر به خود آن سیستم و کارخانه سازنده می باشد.
کاشت دندان بهتر است یا بریج؟
آیا بهتر است فضای بی دندانی با کاشت ایمپلنت دندان جایگزین شود یا اینکه با تراش دندانهای مجاور و پایه قرار دادن آنها پر شود؟ این سوالی است که بسیاری از شما از ما میپرسید. قطعا ایمپلنت درمان ارجح است. با اینکه ممکن است به نظر بیاید که درمان با ایمپلنت هزینه بیشتری دارد ولی در طول زمان به طور قطع درمان ارزانتری برای فرد است، زیرا :
- دندانهای مجاور فرد را دست نخورده نگه می دارد و از تحلیل استخوان نیز جلوگیری میکند.
- با تراش دندانهای مجاور کم کم آنها نیز مستعد پوسیدگی می شوند و در طول چندین سال یک یا چند عدد از دندانهای پایه از بین می روند و طول ناحیه بی دندانی بلندتر می شود و همچنین در طول زمان استخوان ناحیه بی دندانی نیز تحلیل می رود. در حالیکه با جایگزینی ناحیه بی دندانی با ایمپلنت دندانهای مجاور آسیب نمی بینند و استخوان آن ناحیه نیز از بین نمی رود.
اطلاعات بیشتر درباره بریج دندان: بریج دندان چیست؟(انواع ,مزایا,معایب)
ایمپلنت فوری یا fresh socket چیست؟
ایمپلنتی که بلافاصله بعد از کشیدن دندان در جای آن قرار می گیرد. البته این عمل همیشه قابل انجام نیست و مواردی مثل:
- قطر ریشه دندان
- تعداد ریشه های دندان
- وجود یا عدم وجود عفونت لثه یا ریشه
- نزدیکی به سینوس و یا عصب همهگی عوامل تعیین کننده در امکان یا عدم امکان ایمپلنت فوری هستند.
موارد استفاده کامپوزیت و روکش دندان
کامپوزیت ونیر روش درمانی است که بیشتر جنبه زیبایی دارد در مواردی که دندان ها نامرتب باشند و یا رنگ دندان زرد شده باشد، میتوان از این روش درمانی استفاده کرد. هرچند در مواردی که دندان ترکهای ریزی دارد نیز به عنوان محافظت از دندان استفاده میشود. در این روش درمانی پوشش کامپوزیتی تنها بر روی سطح خارجی دندان قرار میگیرد. این روش معمولا نیاز به تراش دندان ندارد، در مطب توسط دندانپزشک فرم داده میشود و نیاز به ارسال نمونه به لابراتور جهت ساخت ندارد، لذا میتواند در زمان کمتر و گاها با هزینه کمتر نسبت به روکش دندان صورت پذیرد؛ اما کامپوزیت همیشه نمیتواند درمان موثری باشد.
در مواردی چون اندو (درمان ریشه یا روت کانال تراپی) دندان که به اصطلاح عموم عصب کشی گفته میشود، بعد از گذشت مدتی دندان رنگ طبیعی خود را از دست داده و به رنگ خاکستری و یا مشکی متمایل میشود. در نتیجه اولا درمان کامپوزیت ونیر نمیتواند این تغییر رنگ را پوشش دهد و ظاهر مناسب برای دندان فراهم آورد و ثانیا توانایی محافظت از دندان اندو شده را ندارد. با توجه به اینکه دندان اندو شده بافت زیادی را به علت پوسیدگی و حفره دسترسی از دست داده است و شکننده تر میباشد؛ به محافظت نیاز دارد که این محافظت توسط روکش (کروان) تامین میشود.
در روش روکش دندان بر خلاف کامپوزیت ونیر یا لمینیت کامپوزیتی کل سطوح دندان تراشیده میشود و روکش کل دندان و یا به عبارتی تمام سطوح آن را در بر میگیرد. برای درمان روکش پس از تراش دندان قالبگیری انجام شده و جهت ساخت به لابراتوار ارسال میشود. در مرحله بعدی پس از امتحان در دهان در صورت مناسب بودن جهت گلیز یا براق شدن مجددا به لابراتوار ارسال و پس از آن در مطب توسط دندانپزشک سمان میشود (چسبانده میشود).
تفاوت کامپوزیت و روکش دندان – انتخاب روکش مناسب
لازم به ذکر است دو نوع روکش وجود دارد: روکش معمولی یا متال سرامیک که دارای کور فلزی است و روکش تمام سرامیک (تمام سفید) که دارای کور زیرکونیای یا سرامیکی هست و در موارد زیبایی کاربرد زیادی دارد. در نتیجه : کامپوزیت ونیر برای دندانی جلو که نامنظمی اندک تا متوسط دارند برای تغییر فرم و یا روشنتر دیده شدن دندانها استفاده میشود و کاربرد کروان بیشتر در دندانهای درمان ریشه یا عصب کشی شده است که نیاز به محافظت و همچنین پوشاندن تغییر رنگ ناشی دارند و جلوه و زیبایی دندان را به آن باز میگرداند.
معمولا افراد زمانی به دنبال درمان دندان شکسته می روند که دردی در دندان خود احساس کنند. وقتی دندانی می شکند معمولا دردی به دنبال ندارد تنها لبه تیز دندان را شخص می تواند با زبان خود حس کند. البته که اگر میزان شکستگی دندان زیاد باشد، درد و آسیب زیادی برای شخص ایجاد میکند. دندان معمولا ساختار محکمی دارد و شکسته شدن آن میتواند به یکی از دلایل زیر باشد: خوردن غذایی خیلی سفت و یا جسمی سخت که دندان تحملش را نداشته باشد. ضربه بیرونی شدید به دهان بر اثر تصادف یا زمین خوردن پرشدگی های دندان که قدیمی است و یا از تاج دندان مواظبت نمیکند. شکستگی دندان حالت های مختلفی دارد که می توان به دسته های زیر طبقه بندی کرد. توجه داشته باشید که در صورت وجود هر کدام از این شکستگی ها سریعا به دندانپزشک مراجعه کنید. چرا که وجود دندان شکسته میتواند موجب آسیب های بعدی شود. این نوع شکستگی خفیف ترین حالت است. کریزلاین به خط های ریز و سطحی گفته می شود که مینای دندان تحت تاثیرش قرار میگیرد. هیچ دردی ندارد و مشکلی برای شخص ایجاد نمیکند. بعضی افراد ممکن است به علت زیبایی دندان به فکر راهکاری برای حل این خطوط ریز روی دندان بیفتند. شکستگی دندان های جونده را شکستگی کاسپ می کویند. این نوع شکستگی ها درد ندارد اما میتواند جز آسیب هایی باشد که باید به آن رسیدگی کرد. ترک دندان به حالتی گفته می شود که ترکی از سطح به سمت ریشه ایجاد شود. اگر به این ترک ها زود رسیدگی شود، میتواند جلوی از بین رفتن کامل دندان را بگیرد. اگر دندان ترک خورده درمان نشود معمولا باعث نصف شدن دندان می شود. چرا که این ترک گسترش یافته و تا انتهای دندان ادامه پیدا میکند. در چنین حالتی معمولا نمیتوان برای دندان کاری انجام داد. این نوع شکستگی برعکس ترک خوردگی دندان است و از سمت ریشه به سطح دندان می اید. این نوع شکستگی ها علامت خاصی ندارد اما میتواند باعث التهاب لثه شود. شستگی عمودی ریشه از آن نوع شستگی هایی است که باید زود به دندانپزشک مراجعه کرد. ترمیم دندان شکسته با توجه به میزان شکستگی، آسیب یا عدم آسیب عصب دندان و وجود یا عدم وجود تکه شکسته طرح درمانهای مختلفی دارد. در صورت عدم آسیب عصب دندان (پالپ) و وجود قطعه شکسته به صورت کامل می توان قطعه شکسته را به دندان چسباند کامپوزیت ونیر پوششی است که میتواند نواقص دندان را بپوشاند. به خاطر زیبایی و طبیعی بودن روکش ونیر معمولا از آن برای شکستگی های متوسط دندان استفاده می شود. اگر از کامپوزیت ونیر به درستی مواظبت شود، تا سی سال می توان از آنها استفاده کرد. بنابراین در صورت عدم آسیب پالپ و شکستگی دندان به صورت متوسط می توان با کامپوزیتهای دندانی ترمیم کرد و یا در صورت نیاز لمینیت(ونیر) کامپوزیت انجام داد. در صورت آسیب پالپ (عصب) دندان و اکسپوز شدن آن دندان نیاز به درمان ریشه (اندو) یا به اصطلاح عصب کشی و پس از آن نیاز به روکش دارد. لازم به ذکر است در صورتیکه این دندان اندو شده، فقط ترمیم شود در آینده به علت تغییر رنگ دندان به خاکستری بسیار نازیبا خواهد بود و مضافا” اینکه در صورت ترمیم دندان با پین (که غالبا” دندانهای اندو شده در صورت ترمیم با پین انجام می شود) امکان روکش آن در آینده به دلایل علمی بسیار، مشکل دار خواهد بود. به این ترتیب توصیه می شود در صورتیکه دندان شما بویژه دندانهای قدامی (جلویی) دچار شکستگی و درمان ریشه شدند حتما” در همان زمان درمان روکش (ترجیحا” روکش سرامیکی) انجام شود و موکول برای بعد نشود.
انواع شکستگی دندان
شکستگی کریزلاین دندان:
شستگی کاسپ دندان:
دندان ترک خورده:
دندان نصف شده:
شکستگی عمودی ریشه:
راهکارهای درمان دندان شکسته:
درمان دندان شکسته با ونیر کامپوزیت:
درمان دندان شکسته در صورت آسیب پالپ دندان
دندان عقل کشیدن یا جراحی دندان عقل:
دندان عقل کشیدن یا نکشیدن آن یکی دغدغه های بیماران در سالهای اخیر است.در صورتی که جراحی دندان عقل انجام داده اید مراقبت های لازم پس از جراحی دندان عقل را مطالعه کنید.
دندان عقل چیست؟
سومین دندان آسیا(مولر) ,دندان عقل نامیده میشود. علت نامگذاری این دندان به دندان عقل سن رویشی این دندان میباشد که از حدود ۱۷ سالگی میتواند اتفاق بیافتد. ۴ عدد دندان عقل در فکین وجود دارد که آخرین دندانها در قوس فکی میباشند.
انواع دندان عقل:
دندانهای عقل ممکن است به صورت روییده , نیمه نهفته و یا دندان عقل نهفته باشند و حتی ممکن است اصلا وجود نداشته یا بیش از یک دندان عقل نهفته در هر سمت باشند. رویش دندانهای عقل نیاز به وجود فضای کافی در استخوان فک داردو اگر فضای کافی در قوس فکی وجود نداشته باشد دندان به صورت نهفته یا نیمه نهفته باقی میماند.
چگونه وجود یا عدم وجود نهفتگی در دندان را بررسی کرد؟
دندان های عقل بالاترین شیوع نهفتگی را دارند و علت آن تغییر رژیم غذایی انسانها در طول سالیان میباشد. لزوم بررسی وجود یا عدم وجود و نهفتگی دندانهای عقل امری ثابت شده است و به وسیله ی یک رادیو گرافی ( ترجیحا پانورامیک) قابل بررسی میباشد.
آیا کشیدن دندان عقل ضروری است؟
یکی از رایج ترین سوالات نیاز یا عدم نیاز به کشیدن دندان عقل و یا جراحی دندان میباشد. دندان عقل اگر درموقعیت صحیح رویش یابد، مانند سایر دندانها مفید و مؤثر بوده و علیرغم تصور غلط عامیانه در این موارد نباید کشیده شوند ولی این حالت به صورت کمتری اتفاق میافتد و رویش دندان عقل اغلب با مشکلاتی همراه است. حتی در صورت رویش مناسب این دندان به علت موقعیت آن و عدم دسترسی مناسب جهت رعایت بهداشت بیشتر دچار پوسیدگی میشوند. اعتقادی وجود دارد که ممکن است فشار ناشی از این دندانها سبب بینظمی در ردیف دندانها شود که از نظر علمی ثابت شده نمیباشد.
مطالعه کنید:مراقبت های لازم پس از جراحی دندان عقل
دندان عقل نیمه نهفته:
بیشترین مشکلات به وجود آمده در میان مدت مربوط به دندانهای نیمه نهفته است. در این دندانها به علت گیر غذایی بین دندان و لثه ی پوشاننده و آسیب به لثه از طرف دندان مقابل بیشترین احتمال بروز مشکلاتی از قببیل آبسه و سلولیت وجود دارد.
دندان عقل نهفته:
دندانهای عقل نهفته میتوانند در دراز مدت و بدون اطلاع خود بیمار مشکلات بسیاری برای بیماران ایجاد کنند که عقب انداختن کشیدن دندان میتواند عواقب غیر قابل برگشتی داشته باشد. دندانهای نهفته دارای یک کیسه ی رویشی (فولیکول) اطراف خود میباشند که میتواند در گذر زمان به کیست ها یا تومور تغییر ماهیت دهند لذا به جراحی و خارج کردن دندانهای عقل قبل از سن ۲۵ تا ۳۰ سالگی توصیه اکید شده است و به تعویق انداختن جراحی این دندانها مشکلات زیادی را بوجود می آورند. کیست های بوجود آمده امکان رشد و از بین بردن قسمت قابل توجهی از استخوان فک را دارند.
مطالعه کنید : مراحل جراحی دندان عقل نهفته
در صورت عدم امکان کشیدن دندان عقل و عدم بروز مشکل بیمار باید هر سال یک عدد رادیوگرافی پانورامیک کنترل تهیه و به پزشک خود مراجعه نماید.
مراقبت پس از کشیدن دندان عقل:
مراقبت های لازم در ۲۴ اول پس از جراحی دندان عقل:
- گاز استریل روی زخم را تا یک ساعت به کمک دندانهای مقابل با فشار نگه دارید.
- از باز و بسته کردن و یا تعویض گاز خودداری نمایید.
- آب دهان خود را به طور معمول فرو ببرید
- حتی الامکان سه تا چهار ساعت از صحبت کردن پرهیز کنید.
- بلافاصله پس از جراحی، ناحیه عمل شده را از روی صورت با کیسه یخ به طور متناوب(ده دقیقه به ده دقیقه) تا چند ساعت کمپرس کنید.
- خونریزی خفیف تا ۶ ساعت پس از جراحی طبیعی است .
- گاهی تا ۲۴ ساعت نیز ممکن است بزاق آغشته به خون باشد.
- در صورت بروز خونریزی شدید: گاز استریل را روی هم تا کرده و در محل عمل شده به مدت یک ساعت به کمک دندانهای مقابل فشار دهید.
- غالبا” پس از عمل جراحی درد وجود دارد. بهتر است قبل از بروز درد و از بین رفتن اثر داروی بی حسی از داروهای مسکن استفاده نمایید.
- در صورت ادامه درد طبق دستور پزشک از مسکن تجویز شده میل نمایید. بروز تب تا یک درجه پس از عمل جراحی نشانه عفونت نمی باشد.
- از آنجا که بدن برای ترمیم و بهبودی زخم نیاز به مواد غذایی کافی و پر انرژی دارد هیچ یک از وعده های غذایی را حذف نکنید.
- در دوازده ساعت اول پس از جراحی غذاهای سرد و مایع استفاده شود و از روز بعد، رژیم غذایی معمول را شروع نموده و تا یک هفته از جویدن غذا روی ناحیه جراحی شده خودداری کنید.
مراقبت های کلی پس از ۲۴ساعت اول جراحی دندان عقل:
-
- حداقل به مدت ۵ شبانه روز از کشیدن سیگار خودداری کنید.
- تا ۲۴ ساعت از فعالیت شدید بدنی پرهیز نمایید.
- بروز تورم و کبودی و محدودیت در باز کردن پس از جراحی امری طبیعی است.
- معمولا از ۲ الی ۳ روز پس از جراحی افزایش یافته و سپس به تدریج با کمپرس گرم رو به کاهش می نهد.
- همچنین وجود غشای سفید رنگ در محل زخم و مخاط اطراف آن همیشه دلیلی بر وجود عفونت نیست و پس از مدتی بخصوص با شستشوی دهان از بین خواهد رفت.
- شستشوی دهان تا ۲۴ ساعت لازم نیست.
- از روز دوم حداقل ۶ بار در روز و به خصوص بعد از صرف غذا دهان را با سرم فیزیولوژی یا محلول آب نمک رقیق شستشو دهید.
- از دستکاری محل زخم و بخیه ها و کنار زدن لب و گونه جهت دیدن محل زخم خودداری کنید.
- مسواک زدن را در ۲۴ ساعت پس از عمل جراحی شروع نمایید. سعی شود محل زخم با مسواک تحریک نگردد.
درد بعد از کشیدن دندان عقل
درد بعد از کشیدن دندان عقل نیز مانند سایر دندانهاست و تفاوتی ندارد و در صورت مصرف مرتب داروهای مسکن طبق دستور پزشک و استفاده از کیسه یخ و شستشوی مناسب محل زخم پس از مصرف غذا درد تا سه روز فروکش خواهد کرد.
بعد از کشیدن دندان عقل چه بخوریم
در روز اول پس از کشیدن و یا جراحی دندان عقل، مصرف مایعات سرد و غذاهای نرم و سرد از قبیل بستنی، ماست و …توصیه میشود. ازمصرف مایعات گرم مانند چای باید خودداری شود. پس از گذشت روز اول معمولا نیازی به رعایت رژیم غذایی بخصوصی نیست ولی بعلت وجود احتمالی درد و محدودیت باز کردن دهان رعایت رژیم غذائی نرم تر از حالت معمول برای بیمار راحتتر می باشد.
عفونت بعد از کشیدن دندان عقل
عفونت بعد از کشیدن دندان عقل شایع نیست ولی در صورت عدم رعایت توصیه های بهداشتی و عدم استفاده دهانشویه، ممکن است اتفاق بیفتد.
خونریزی بعد از کشیدن دندان
  خونریزی بعد از کشیدن دندان عقل شایع نیست، مگر اینکه بیمار مشکل انعقادی داشته باشد و یا بیمار از داروهای ضد انعقاد خون استفاده نماید(که البته در اینصورت معمولا با مشورت با پزشک مربوطه قطع میشود).ولی اندکی خونریزی به صورت خون آبه حتی تا یک روز پس از جراحی نیز طبیعی است.
عوارض کشیدن دندان عقل
درای ساکت یا به اصطلاح فارسی، حفره ی خشک از عوارضی است که ممکنست پس لز کشیدن دندان عقل اتفاق بیفتد. در این حالت سه روز پس از جراحی درد بیماران افزایش پیدا کرده و بو و مزه ی بد در دهان احساس میشود.
بخیه دندان عقل
برای کشیدن ساده ی دندان عقل نیز به بستن زخم با استفاده از بخیه وجود ندارد.
پوسیدگی دندان عقل
دندان عقلی که پوسیده شده (اگر دندان در جای صحیح خود در فک قرار گرفته باشد) ترمیم می شود یا به عبارتی پر می شود. اما در مورد دندان عقلی که در جای صحیح خود قرار نگرفته، بهتر است قبل از اینکه پوسیدگی عمیقتر شود و کشیدن آن را نیز دچار مشکل کند هر چه زودتر کشیده شود. در مورد پوسیدگیهای وسیعتر ، دندان عقل معمولا تحت درمان ریشه و روکش قرار نمی گیرد و بهتر است قبل از ایجاد عوارض بیشتر و عفونت و تبدیل درمان کشیدن به جراحی دندان، هر چه زودتر کشیده شود.
فهرست مطالب:
-
-
- دندان عقل چیست؟
- انواع دندان عقل
- آیا کشیدن دندان عقل ضروری است؟
- مراقبت بعد از کشیدن دندان عقل
- درد بعد از کشیدن دندان عقل
- بعد از کشیدن دندان عقل چه بخوریم
- عفونت بعد از کشیدن دندان عقل
- خونریزی بعد از کشیدن دندان
- عوارض کشیدن دندان عقل
- بخیه دندان عقل
- پوسیدگی دندان عقل
- علائم درآمدن دندان عقل
-
این روزها که کرونا به تیتر اول اخبار تبدیل شده یکی از نگرانی های مهم مراجعین و پزشکان روش جلوگیری از انتقال این ویروس است. اگرچه بنظر میرسد که در شرایط کنونی بهتر است از انجام درمانهای دندانپزشکی غیرضروری اجتناب شود اما در برخی از موارد، مراجعه به دندانپزشک غیرقابل اجتناب است.بدین منظور تصمیم گرفتم قسمتی از کتاب guidelines for infection control 2015 را به صورت ترجمه با شما به اشتراک بگذارم. پیش از ادامه لازم به ذکر میدام که مراقبت های یاد شده برای بیماران عفونی است نه تمامی بیماران گرچه با توجه به شرایط کنونی و گسترش ویروس کرونا باید این شرایط را برای تمام بیماران رعایت نمود و استفاده از کلمه “بیمار عفونی” برای تمام بیماران قابل تعمیم است. در شرایط نرمال استانداردهایی برای کنترل عفونت وجود دارد به نام standard precaution که همواره باید انجام شود. در مواردی که عفونت یا عامل میکروبی خاصی وجود دارد سطح مراقبت ها تغییر کرده و با نام transmission based precautions معرفی میگردد که در مورد ویروس کرونا استاندارد شرایط کنترل عفونت با نام airborne and droplet precautions باید رعایت گردد. یکی از این استاندارهای دندانپزشکی در کورنا، استفاده از رسپیرستورهای جراحی مثل N95 می باشد که میتواند باعث کاهش انتقال میکروارگانیسمهایی شود که در طول زمان معلق بودن درهوا عفونی باقی میمانند. اینها ممکن است توسط افراد تنفس شود در حالیکه تماس نزدیک صورت به صورت نداشته اند(مثلا در همان فضایی که فرد آلوده بوده، حضور داشته اند) نکته مهمی که باید همواره مد نظر داشته باشید این است که توانایی فیلتراسیون ماسکها بعد از ۲۰ دقیقه به علت مرطوب شدن از داخل و خارج کم میشود لذا در صورت طولانی بودن زمان درمان لازم است حتما تعویض ماسک صورت پذیرد. در مورد موثر بودن ماسکهای N95 نسبت به ماسکهای معمولی برای کاهش ریسک انتقال در مورد ویروس آنفلونزا تحقیق شده و نتیجه مطالعه به شرح زیر است: مجددا لازم به ذکر میدانم که با توجه به دوره کمون ۱۴ روزه و اپیدمی بیماری کرونا در کشورمان بهتر است در واقع همه به عنوان بیمار عفونی در نظر گرفته شوند و موارد فوق انجام شود.استانداردهای کنترل عفونت برای مراجعان دندانپزشکی در کرونا
این موارد برای جلوگیری از عوامل عفونی هست که از طریق راه تنفسی یا تماس مخاطی با ترشحات تنفسی منتقل میشود.استفاده از رسپیریتور (ماسک) جراحی
چند نکته در مورد پوشیدن ماسک (برای دندانپزشکان):
آیا برای پیشگیری از کرونا تنها ماسک های N95 قابل اعتماد است؟
ماسکهای معمولی که کاملا برروی صورت به درستی قرار میگیرند و به اصطلاح seal شوند میتوانند ۹۵٪ مانع ورود پارتیکلهای ویروس آنفلونزا شوند، که این میزان برای ماسکهای N95 که محکم با صورت فیت شده اند ۹۹٪ است. در مقابل در صورتی که ماسکها به صورت شل روی صورت قرار بگیرند ۵۶٪ و ماسکهای N95 حدود ۶۶٪ پارتیکلهای ویروس را بلاک مینماید.برای درمان دندانپزشکی بیماران مشکوک به کرونا به چه نکاتی باید توجه داشت؟
آیا پس از عصب کشی دندان نیاز به روکش وجود دارد؟ در واقع دندانهایی که کاندید درمان ریشه (به اصطلاح عصب کشی) هستند معمولا آسیب های جدی دارند. از جمله:
- پوسیدگی های عمیق
- پر کردگی های وسیع
بنابراین دندان بسیار آسیب پذیر از حالت ابتدایی خود می شود. اما اجازه دهید پیش از آنکه درباره روکش دندان های عصب کشی برایتان بگوییم، ابتدا توضیح دهیم که در زمان درمان ریشه و یا عصب کشی چه اتفاقی برای دندان می افتد و به طور کلی اندو چیست؟
زمان انجام اندو ( درمان ریشه) چه اتفاقی می افتد؟
زمان انجام اندو (درمان ریشه) جهت دسترسی به کانال های ریشه دندان قسمت مرکزی دندان تا عمق دندان و مدخل ریشه های دندان برداشته می شود. به همین جهت میتوان گفت که دندان اندو شده تنها دارای چند دیواره ضعیف است. دیواره هایی که شکننده هستند و باید از آنها محافظت کرد.
مورد بعدی که باید درباره دندان های عصب کشی شده مدنظر داشت این است که دندان اندو شده ۱۰% آب خود را از دست می دهد و شکننده تر از دندان زنده می باشد. به همین خاطر دندان عصب کشی شده (اندو شده) معمولا نیاز به روکش جهت محافظت از نسج دندان باقیمانده دارد. بیمارانی که از روکش امتناع میکنند معمولا تجربه شکست دیواره های دندان دارند. معمولا این شکستگی ها عمیق و زیر لثه می باشد و دندان را به سمت کشیده شدن سوق میدهد. بنابراین بیمارانی که از روکش دندان اندو شده خود امتناع می کنند معمولا پس از حدود دو سال دندان خود را از دست می دهند. این مورد تقریبا برای ۹۰% دندانهای اندو شده خلفی (منظور دندانهای عقبی که شامل کرسی های کوچک و بزرگ است) شامل می شود.
چرا باید دندان عصب کشی شده، اندو شده و یا درمان ریشه را روکش کرد؟
- دندانهای قدامی اندو شده از لحاظ ساختاری کمتر به روکش نیاز دارند، اما آنها نیز درگیر مساله دیگری به نام تغییر رنگ هستند.
- معمولا دندانهای اندو شده که فقط پر می شوند بعد از مدتی تغییر رنگ داده و خاکستری می شوند.
- نکته: حال شما از خود می پرسید، که خوب زمانی که تغییر رنگ داد روکش میکنم. این موضوع زمانی امکان پذیر هست که برای پر کردن دندان شما از پین استفاده نشده باشد (غالبا برای پر کردن دندان جلو اندو شده نیاز به پین هست، که به علت نسج زیاد از دست رفته می باشد.) زمانی که از پین جهت پر کردن استفاده شده باشد زمان انجام روکش، بویژه به صورت تخصصی و صحیح، نیاز به خارج کردن پین می باشد وگرنه احتمال شکست ریشه یا پین وجود دارد.
بنابراین بهتر است عصب کشی دندان و روکش پس از آن سریعا انجام شود تا عمر دندان عصب کشی شده افزایش یابد و شما یک دندان سالم را در دهان خود داشته باشید.
ترس از دندانپزشکی مهم ترین عاملی است که باعث میشود افراد کمتر به دندانپزشکی مراجعه کنند. اگرچه عواملی زیادی میتواند علت مراجعه کمتر بیماران به دندانپزشکی نسبت به مطب سایر پزشکان باشد. طبق آماری که وزارت بهداشت به تازگی منتشر کرده حدود ۸۰ میلیون دندان خراب در دهان ایرانیان است یعنی به طور متوسط در کشور هر نفر یک دندان خراب دارد اما علت عدم مراجعه به موقع بیماران به دندانپزشکی چه چیزی غیر از ترس از دندانپزشکی است؟
در تحقیقاتی که در کشور آمریکا انجام شده مشخص شد بیش از ۸۰ درصد افراد ترس از دندانپزشکی دارند. که بین ۷ تا ۱۴ درصد از این جامعه آماری وحشت بسیار شدیدی از دندانپزشکی دارد بر اساس این آمار ترس از دندانپزشکی در خانم ها شایع تر از آقایان است.
علت ترس از دندانپزشکی در بین افراد مختلف متفاوت است اما اگر بخواهیم دسته بندی کلی داشته باشیم ترس از دندانپزشکی به علت ترس از دکتر، ترس از تزریق ،ترس از درد، ترس از بی حسی و یا صدا و بوی محیط دندانپزشکیست. در این مقاله قصد داریم به ریشههای مختلف ترس از دندانپزشکی و هم چنین راهکارهایی برای مقابله با آن بپردازیم و در مورد این موضوع صحبت کنیم که دندانپزشک چه نقشی در کاهش و یا افزایش این ترس دارد
ترس از دندان پزشک
یک دندانپزشک ماهر میتواند که علاوه بر انجام تعهدات حرفه ای خود احساس آرامش و صمیمیت را به بیمار منتقل نماید و در هنگام معالجه شرایط روحی مناسب را برای بیمار فراهم آورد.صحبت کردن در هنگام معالجه یکی از روش هایی است که دندانپزشکان ماهر برای پرت کردن حواس بیمار و کاهش استرس او انتخاب می نمایند.
ترس از درد دندان
معمولا معالجات دندانپزشکی بدون درد میباشد. زیرا توسط تزریق بیحسی از احساس آن پیشگیری میشود. اما شرایط مختلفی باعث می شود که حس درد شدت و یا کاهش یابد و در بیشتر مواقع درد بیمار را اذیت نمی کند و تنها احساس مواجه شدن با درد است که به صورت ذهنی بیمار را درگیر خود می کند. در نتیجه در این موارد نیز قدرت شناختی دندانپزشک می تواند تاثیر زیادی بر جو حاکم و همچنین کاهش ترس از درد بیمار داشته باشد.
ترس از تزریق داروی بی حسی دندان
تزریق داروی بی حسی دندان ممکن است کمی دردناک باشد اما درد تزریقی بسیار مرتبط با مهارت پزشک معالج به شماست اگر پزشک شما بتواند نقطه مناسبی برای تزریق را انتخاب نماید درد حاصل از تزریق میتواند بسیار کم باشد. گاهی ممکن است دندان پزشک مجبور به تزریق دارو در نقطه ای دردناک باشد در این موارد نیز راهکاری وجود دارد یک پزشک با تجربه ابتدا با ژل بیحسی و یا تزریق سطحی و با دوز پایین ماده بی حسی محلی را که نیاز به تزریق دارد بی حس میکند و سپس تزریق اصلی را انجام میدهد در این حالت درد حاصل از تزریق به شدت کاهش مییابد. البته این روش در برخی موارد امکانپذیر نیست.
ترس از صدا و بوی محیط دندانپزشکی
یکی از ترس های رایج در بین افراد که قبلاً سابقه دندانپزشکی داشته است بوی محیط دندانپزشکی و همچنین صدای مته دندانپزشکی است اگر شما نیز با چنین مشکلی مواجه هستید میتوانید به پزشک خود بگویید تا با پخش موزیک در محیط این حس شما کاهش یابد.
ترس از بی حسی
بعضی افراد بعد از تزریق دچار تپش قلب میشوند که البته این مکل میتواند در اثر ماده موجود در ماده بی حسی باشد و یا فقط به دلیل ترس بیمار و تلقینی باشد، به هر حال اگر حالا اینجنین بعد از تزریق به سما دست میدهد حتما با دندان پزشک خود مطرح نمایید تا در حد امکان از داروهای بی حسی کمتر تحریک کننده استفاده نماید.
ترس از دندانپزشکی و تاثیر دکتر در جلوگیری از آن
در هنگام مراجعه به دندانپزشکی مواردی می تواند به شما کمک کند. از مهم ترین آنها که میتواند به شما کمک کند تا به ترس خود غلبه کنید، روش های صحیح نفس کشیدن جهت ایجاد آرامش است. همچنین می توانید تمام ترس های خود را با پزشک معالج تان مطرح نمایید تا بهترین راهکار را برای مقابله با آن به شما ارائه دهد. به طور معمول اگر ترس شما شدید باشد ممکن است پزشک داروی آرام بخش ملایم یک ساعت قبل از درمان برای شما تجویز کند. نکته دیگر که می توان با رعایت آن شرایط درمان را بهبود بخشید، تعیین علامت های مشخص بین خود و پزشک معالج تان است تا در صورت درد و یا خستگی از او بخواهید تا روند درمان را برای لحظاتی متوقف نمایند تا شما استراحت موقتی داشته باشید. در نهایت باید بگویم که مهمترین عامل ایجاد و یا جلوگیری از ترس دندانپزشکی، دندانپزشک شماست. ارتباط صمیمی و موثر بین شما و دندانپزشک تان میتواند باعث کاهش استرس و آرامش بیشتر شما در محیط دندانپزشکی گردد پس در انتخاب دندانپزشک دقت نمایید.
جراحی لثه زمانی انجام می شود که بیماری های جدی برای بافت لثه ایجاد شود. دندانپزشکان در چنین شرایطی اقدام به جراحی می کنند که تحت عنوان پریودنتال شناخته می شود. گاهی این عمل به منظور ترمیم استخوان فک، تغییر شکل استخوان برای از بین بردن خطر رشد باکتری ها و عفونت انجام می شود.
افزایش طول تاج نیز نوعی جراحی لثه محسوب می شود. این عمل به جهت زیبایی، بهداشت و بهبود عملکرد دندان و حفظ دندان آسیب دیده انجام میشود. در این مقاله دکتر غزال آرش راد مراقبت های لازم بعد از جراحی لثه را برایتان خواهند گفت.
مراقبتهای پس از جراحی لثه – ۲۴ ساعت اول:
- کیسه یخ بلافاصله پس از عمل به مدت یک تا دو ساعت هر ده دقیقه یکبار به مدت پنج دقیقه روی صورت قرار داده شود.
- نوشیدنیهای شرد را به ارامی بیاشامید تا محیط دهان سرد شود.
- پانسمان روی ناحیه جراحی نقش محافظ داشته و برای راحتی شماست. با زبان، دست و یا دستمال آن را دستکاری نکنید. به هیچ وجه دست یا دستمال خشک با آن تماس پیدا نکند.
- تا زمانی که پانسمان روی ناحیه جراحی قرار دارد از مسواک زدن آن ناحیه خودداری کنید.
- اگر به هر علتی پانسمان کنده شد، ناحیه جراحی شده را به آرامی مشواک بزنید.
- مقداری نشت خون در روز اول بعد از عمل بلامانع است و با کمپرس یخ و دهان شویه با آب سرد کنترل می شود. در صورت افزایش خونریزی با جراح خود تماس بگیرید.
- از مسکن و داروهای تجویز شده طبق دستور استفاده کنید.
- از مصرف غذاهای داغ، تند، خشک و ادویه دار خودداری کنید.
- از انجام فعالیتهای شدید بدنی و قرار گرفتن در معرض آفتاب شدید خودداری کنید.
مراقبتهای پس از جراحی لثه – بعد از روز اول:
- روزی دو تا سه بار دهان شویه کنید.
- ورم مختصر در ناحیه جراحی، در روز دوم و سوم بعد از عمل ممکن است ایجاد شود. این ورم طبیعی است، نگران نباشید.
- در صورت جدا شدن قسمتی از خمیر، آن را با احتیاط بردارید.
- بعد از هر وعده غذا از دهان شویه استفاده کنید.
مراقبتهای بعد از برداشتن بخیه ها:
- به آرامی مسواک بزنید. می توانید مسواک را در آب ولرم قرار دهید تا نرمتر شود و سپس مسواک بزنید.
- به دهان شویه ادامه دهید. معمولا دهان شویه کلرهگزیدین تجویز می شود. طبق دستور پزشک دهان شویه کنید.
- از مسواک بین دندانی جهت جلوگیری از رشد مجدد لثه استفاده کنید. مسواک بین دندانی را هر روز سه مرتبه و هر بار به تعداد ده تا بیست دفعه انجام دهید.
- به صورت حرکت داخل به خارج دهان انجام شود. این عمل را تا زمانی که پزشک شما توصیه کرده، انجام دهید. در صورت عدم انجام مرتب مسواک بین دندانی، امکان رشد مجدد لثه و حتی انجام مجدد جراحی وجود دارد.
مراقبت های پس از جراحی برای به نتیجه رسیدن جراحی بسیار مهم است. برای اینکه مطمین باشیم که این جراحی به خوبی انجام شده و لثه ترمیم شده است، حتما موارد گفته شده را طبق دستور انجام دهید تا سلامت کامل دندان و لثه تان را به دست بیاورید.
درد دندان را چگونه در خانه درمان کنیم؟
درد دندان را چگونه در خانه درمان کنیم؟ شاید شما هم از آن دسته افرادی باشید که هنگام درد دندان، به دنبال جواب این سوال هستید. اکثر افراد برای جلوگیری از شدیدتر شدن درد دندان خود که اغلب تا استخوان فک انتشار می یابد به دنبال درمان های خانگی برای درد دندان خود هستند. اما ساده ترین راه برای پیشگیری و یا تسکین علائم درد دندان، همان رعایت بهداشت دهان و دندان و پرهیز از مصرف عوامل تحریک کننده درد دندان است. برخی از درمان های خانگی برای تسکین درد دندان در خانه عبارتند از:
خمیر نمک و فلفل بزنید.
به نظر می رسد استفاده از داروی خانگی، نمک و فلفل ممکن است در کاهش شدت درد دندان موثر باشد. برای همین منظور می توانید مقداری نمک را با مقداری فلفل مخلوط کنید و چند قطره آب به آن اضافه کرده تا به صورت خمیر در بیاید. خمیر را روی دندانی که درد می کند بمالید و بگذارید چند دقیقه بماند تا به اندازه کافی جذب دندان شود. دهان خود را با آب بشویید. این مراحل را را برای چند روز تکرار کنید تا زمانی که درد شما بهتر شود.
درد دندان را چگونه در خانه درمان کنیم؟
با اب و نمک بشویید.
شست و شوی دندان با آب نمک گرم در صورت استفاده مداوم و مرتب می تواند در کاهش درد دندان موثر باشد. گرمای ملایم به کاهش التهاب، درد و ناراحتی کلی کمک می کند. نمک در از بین بردن باکتریهای دهانی که اغلب مسئول پوسیدگی دندان هستند، موثر است.
یک بررسی نشان داده که غرغره کردن با محلول نمک دو بار در روز ممکن است یک درمان کمکی مناسب برای جلوگیری از خشک شدن دهان پس از کشیدن دندان باشد. برای این منظور می توانید نصف قاشق نمک معمولی را در یک لیوان آب گرم حل کرده و از این محلول نمکی به عنوان دهانشویه استفاده کنید. بررسی ها نشان می دهد استفاده ازاین دهانشویه برای تسکین درد دندان و بهبود سلامت کلی دهان موثر بوده است.
روغن کشیدن را امتحان کنید.
روغن کشیدن در اصل به معنای استفاده از روغن به عنوان دهان شویه برای حفظ و بهبود سلامت دندان است. این روغن، دهان را از تمام مواد سمی پاک می کند زیرا چربی های موجود در آن پس از شستشو صابونی می شوند. تحقیقات نشان داده است که روغن باعث کاهش تعداد باکتری در دهان می شود. پلاک و التهاب لثه را نیز کاهش می دهد.
روغن زیتون حاوی ترکیبات فنلی و عوامل ضد التهابی است که می تواند به تسکین درد کمک کند؛ بنابراین می توانید به عنوان یک راهکار برای اینکه چگونه درد درمان را در خانه درمان کنیم از روغن های گیاهی بر روی دندان خود استفاده کنید. روغن کشیدن روشی قدیمی است که به بهبود سلامت کلی دهان و دندان کمک می کند؛ اما برای اینکه این درمان کمکی اثرات مفیدی داشته باشد، باید به درستی و همراه با مراقبت های دیگر به درستی انجام شود.
از برگ گواوا استفاده کنید.
برگ های تازه گواوا به دلیل خواص ضد التهابی، ضد میکروبی و ضد درد ممکن است به تسکین دندان درد کمک کنند. برای این منظور می توانید برگ های تازه گواوا را بجوید. حتی می توانید برگ های خرد شده را با آب بجوشانید و از محلول آن به عنوان دهانشویه استفاده کنید.
کمپرس سرد را امتحان کنید.
برای تسکین درد دندان می توانید کمی سرما درمانی را داشته باشید. در این روش سرما از طریق پوسته سخت دندان عبور می کند. حتی از حساسیت انتهای عصب در پالپ و بافت اطراف لثه آن جلوگیری می کند. چند قطعه یخ را درون کیسه پلاستیکی قرار داده و آن را در یک حوله نازک بپیچید. این کمپرس را به مدت 15 دقیقه در خارج گونه در محلی که دندان درد بیشتر احساس می شود، قرار دهید. استفاده از این روش درمانی در صورت داشتن عصب دندان توصیه نمی شود زیرا ممکن است به جای تسکین درد، درد را بدتر کند.
از زردچوبه استفاده کنید.
کورکومین، ترکیب فعال زردچوبه، دارای خواص ضد التهابی، ضد عفونی کننده و آنتی بیوتیک است که می تواند به تسکین دندان درد و حساسیت کمک کند. زردچوبه همچنین می تواند در جلوگیری از تجمع پلاک موثر باشد. پودر زردچوبه را با روغن میخک، روغن خردل یا آب مخلوط کرده و به شکل خمیر درآورید. آن را به ناحیه آسیب دیده بمالید.
روغن میخک را در نظر بگیرید.
روغن میخک یکی از رایج ترین درمان های خانگی برای دندان درد است. این روغن حاوی خواص تسکین دهنده درد، ضد التهاب و ضد ویروس است
- روغن را مستقیماً به ناحیه آسیب دیده بمالید.
- در روش دیگر، یک تکه پنبه کوچک را به روغن آغشته کنید و آن را روی دندان آسیب دیده خود بکشید.
سرکه سیب بنوشید.
سرکه سیب (ACV) دارای خواص ضد درد است. حتی می تواند به تسکین دندان درد کمک کند. قبل از استفاده حتما سرکه را رقیق کنید اما بهتر است از استفاده مکرر سرکه سیب خودداری شود؛ زیرا اسیدیته آن می تواند به مینای دندان آسیب برساند.
تی بگ روی دندان بگذارید.
استفاده از کیسه های چای ها می تواند به کاهش تورم و تسکین درد دندان کمک کند.
چای سیاه یک انتخاب مناسب برای تسکین درد دندان است، اما می توان از چای سبز نیز استفاده کرد که خواص ضد میکروبی دارد.
- یک فنجان چای دم کرده و کیسه چای گرم را روی دندان آسیب دیده قرار دهید.
- چای گرم را بنوشید زیرا اثر تسکین دهنده بر روی دندان دارد.
از روغن نعناع استفاده کنید.
متانول، ماده فعال روغن نعناع با مهار سیگنال های درد به تسکین درد کمک می کند. چند قطره روغن نعناع را در یک لیوان آب رقیق کرده و از این مخلوط به عنوان دهانشویه استفاده کنید.
سیر را امتحان کنید.
سیر دارای فعالیت های ضد میکروبی و ضد التهابی قوی است که می تواند برای رفع مشکلات مختلف دهان مورد استفاده قرار گیرد. برای استفاده از سیر به عنوان یک درمان خانگی درد دندان می تواند چند حبه سیر را خرد و با نمک مخلوط کرده و خمیر را روی ناحیه آسیب دیده بمالید. تأثیر سیر در از بین بردن دندان درد بر اساس شواهد تجربی بوده و به خوبی مطالعه نشده است.
بهداشت دهان و دندان را رعایت کنید.
- سیگار را ترک کنید. سیگار کشیدن می تواند درد دندان شما را تشدید کند. بهتر است حداقل تا زمانی که دندان درد شما ادامه دارد، این عادت را ترک کنید.
- از کرم ضد عفونی کننده استفاده کنید. برای تسکین کوتاه مدت دندان درد، یک لایه نازک از کرم ضد عفونی کننده حاوی بنزوکائین را مستقیماً به محل آسیب دیده بمالید.
- از خمیر دندان های بی حس کننده استفاده کنید. برای یک درد دندان خفیف، می توانید از خمیر دندان و ژل حساسیت زا برای بی حس کردن محل آسیب دیده برای تسکین موقتی درد استفاده کنید.
- استنشاق بخار را انجام دهید. گرفتگی سینوس می تواند باعث درد در دندان شما شود. برای باز کردن سینوس ها و تسکین درد بهتر است استنشاق بخار انجام دهید یا از دستگاه رطوبت گیر استفاده کنید.
- نخ دندان استفاده کنید. گاهی اوقات، درد دندان ممکن است از تجمع ذرات غذا و سایر بقایای بین دندان های شما ناشی شود. برای جلوگیری از این مسئله، حداقل دو بار در روز نخ دندان بکشید.
بایدها و نبایدهای غذایی هنگام درد دندان
دندان درد می تواند گاز گرفتن یا جویدن مواد غذایی را برای شما بسیار دشوار کند؛ زیرا هرگونه فشار اضافی بر روی دندان آسیب دیده می تواند درد را تشدید کند؛ بنابراین به هرکسی که دندان درد دارد توصیه می شود تا زمانی که این بیماری را دارد، رژیم غذایی نرم مصرف کند.
علاوه بر این، شما باید از طرفی که دندان شما درد می کند غذا نخورید. از وارد آوردن فشار بی مورد بر روی دندان دردناک جلوگیری کرده و از وخیم شدن وضعیت خود جلوگیری کنید.
مصرف غذاهای نرم و استفاده رژیم غذایی نرم ممکن است در تسکین درد دندان شما بسیار موثر باشد، بهتر است در رژیم غذایی روزانه خود موارد زیر را اضافه کنید:
- سوپ های خالص
- شهد سیب و زردآلو
- تخم مرغ مخلوط شده
- فرآورده های لبنی مانند پنیر دلمه و ماست
- میوه های نرم واسان برای جویدن مانند هلو هندوانه و موز
به افرادی که دندان درد دارند معمولاً توصیه می شود:
- از مصرف غذاهای پرادویه یا اسیدی دوری کنید.
- مصرف قند و نشاسته را به طور كلی محدود كنید.
- از مصرف هر چیزی که خیلی گرم یا سرد باشد خودداری شود.
- از میان وعده های غیر ضروری بین وعده های غذایی خودداری کنید.
- مصرف نوشیدنی های گازدار مانند نوشابه های گازدار و نوشیدنی های ورزشی را محدود کنید.
چگونه از درد دندان پیشگیری کنیم؟
برخی راهکارها برای پیشگیری از درد دندان عبارتند از:
- مصرف قند خود را محدود کنید.
- حداقل سالی دو بار برای معاینه به دندانپزشکی بروید.
- یک شام سبک بدون غذاهای اسیدی، سفت یا شیرین بخورید.
- مصرف سیگار را تا حد ممکن کاهش دهید تا از بروز عوارض جلوگیری کنید.
- حفره دهان خود را با دهان شویه بشویید تا به ضدعفونی بیشتر آن کمک کند.
- برای از بین بردن بقایای باقی مانده بین دندان های خود، دو بار در روز نخ دندان بکشید.
- مصرف الکل را محدود کنید تا آسیب دندان و در نتیجه درد دندان به حداقل برسد.
- از خمیر دندان حاوی فلوراید استفاده کنید و دو بار در روز دندان های خود را مسواک بزنید.
- با مسواک خود و یا با ابزاری مخصوص طراحی شده به نام خراشنده زبان، زبان خود را تمیز کنید.
- رژیم غذایی خود را با سالاد میوه و سبزیجات کامل کنید زیرا این مواد در حفظ سلامت دندان موثر هستند.
- مسواک های برقی معمولاً به مسوا ک های معمولی ترجیح داده می شوند، زیرا در برداشتن پلاک موثرتر هستند.
- مسواک استفاده شده خود را هر 3-4 ماه یا به محض اینکه موهای آن آسیب دیده یا فرسوده است، با مسواک جدید جایگزین کنید.
- از مصرف زیاد نوشیدنی های گازدار مانند سودا و نوشیدنی های ورزشی خودداری کنید؛ زیرا باعث فرسایش مینای دندان می شوند.
- از حرکات آرام و دورانی برای تمیز کردن سطح جلوی دندان ها و لثه ها استفاده کنید. سطوح داخلی و گزنده دندان ها را با استفاده از ضربات آرام عمودی تمیز کنید.
چگونه می توان با درد دندان در شب کنار آمد؟
تشدید درد دندان در شب به ویژه در افرادی که شرایط زیر را دارند بیشتر دیده می شود:
- آبسه دندان
- عفونت دندان
- سابقه سینوزیت یا دندان قروچه شبانه
- عادت به خوردن میان وعده در اواخر شب
یک ترفند ساده برای کاهش شدت دندان درد شب، بلند کردن سر هنگام خواب است. یک یا دو بالش اضافی زیر سر خود بگذارید.
سخن آخر
درمان زودرس درد دندان می تواند در کاهش درد و آسیب های ناشی از پوسیدگی دندان نقش موثری داشته باشد؛ بنابراین، اگر حتی کوچکترین نشانه ای از فرسایش، تغییر رنگ یا عفونت مینای دندان مشاهده کردید، بهتر است به یک دندانپزشک مراجعه کنید. در عین حال، بهترین راه برای حفظ سلامت دهان و دندان و جلوگیری از مشکلات دندانی رعایت یک رژیم روزانه بهداشت دهان و دندان است.
مسواک و نخ دندان هر دو در حفظ بهداشت دهان و دندان نقش مهمی دارند و روش صحیح انجام هر دو از اهمیت خاصی برخوردار است. دو مرتبه در روز به روش صحیح مسواک زدن و نخ دندان کشیدن به بهبود وضعیت بهداشتی دندانها در بلند مدت کمک میکند. حتی اگر فرد از کودکی مسواک زده و نخ دندان کشیده باشد، باز هم ممکن است در طول سالها عادات بدی همچون سفت مسواک زدن، مسواک نزدن به دندانهای عقب دهان و فراموش کردن استفاده از نخ دندان را کسب کرده باشد.
مسواک زدن را جدی بگیریم
مسواک زدن فقط برای داشتن دندانهای سفیدتر و دهانی خوش بو نیست، بلکه برای حفظ بهداشت عمومی فرد است. زمانی که فرد مسواک میزند، پلاکهای دندان (لایه نازکی از باکتریها که به دندانها چسبیده و باعث پوسیدگی دندانها و ایجاد بیماری لثه میشوند) از بین میروند و اگر فرد مدت زیادی مسواک نزند و به وجود پلاکها اهمیت ندهد، دندان او میافتد.
اشتباهاتی که افراد در مسواک زدن مرتکب میشوند
با اینکه مسواک زدن کار آسانی به نظر میرسد اما تعداد کمی از افراد به درستی مسواک میزنند. خوشبختانه، هرجا اشتباهی وجود دارد، روشی برای اصلاح آن اشتباه نیز وجود دارد.
انتخاب مسواک نامناسب
دندانپزشکان میگویند هنگام خرید مسواک، دقت کنید مسواکی که میخرید بتواند تمام دندانهای شما را پوشش دهد. مسواک باید به قسمتهای مختلف دهان برسد. مسواک میتواند برقی یا دستی باشد. اما دندان پزشکان یک قانون کلی را بیان میکنند که نباید نادیده گرفته شود و آن قانون این است: موضوع بسیار مهمی که باید بر آن پافشاری کرد این است که مسواک باید موهای نرمی داشته باشد،موهای مسواک باید بتوانند خم شده و دقیقا در زیر لثه قرار گیرند.
اندازهی سر مسواک نیز از اهمیت خاصی برخوردار است، مخصوصا اگر فرد دهان کوچکی داشته باشد. مسواکها دستهها و زوایای مختلفی دارند. برخی از مسواکها انعطافپذیرتر از بقیه هستند. اما نکته مهمی که دندانپزشکان همه با آن موافق هستند موهای مسواک است که باکتریها و پلاکها را از دندان جدا میکند. این پلاکها میتوانند باعث بیماری لثه و پوسیدگی دندان شوند. گاهی اوقات افراد تصور میکنند که هرچه موهای مسواک زبرتر و خشنتر باشد، قدرت تمیز کنندگی مسواک بیشتر است. اما چنین چیزی درست نیست. موهای نرم نیز میتوانند خیلی خوب، حتی بهتر از موهای زبر، دندانها را تمیز کنند. در واقع موهای زبر باعث از بین رفتن ساختار دندان میشوند.
افراد انرژی زیادی برای دندانها مصرف میکنند
زمانی که صحبت از مسواک زدن باشد، سفتتر مسواک زدن، بهتر نیست. یکی از بزرگترین مشکلات افراد این است که تلاش میکنند مسواک را خیلی سفت روی دندانها بکشند. آنها تصور میکنند که اگر سفت مسواک نزنند، مانند وقتی جرمهای روی کاشیهای حمام را با برس تمیز میکنند، درست مسواک نزدهاند. پلاک دندان نرم و شل است، بنابراین نیاز نیست مسواک را خیلی سفت به دندانها بکشید. بهترین روش برای رفع این مشکل حذف لغت برس و برس زدن با مسواک و جایگزینی لغت ماساژ به جای آن است.
عجله کردن
هر فرد باید حداقل دو مرتبه در روز و هر مرتبه به مدت ۲ دقیقه مسواک بزند. اما نباید آنقدر مسواک بزند که دیر به سر کار یا مدرسه برسد. گاهی اوقات باید مدت زمان مسواک زدن را کاهش داد. تمام افراد با خود تلفن همراه دارند. اگر فرد بخواهد میتواند تایمر گوشی را روی ۲ دقیقه تنظیم کند. این کار خوب است. برخی از افراد همیشه هدفون در گوششان است. فرد میتواند هدفون گذاشته و یک آهنگ را پخش کند. مدت زمان پخش یک آهنگ بین ۲-۳ دقیقه است. بنابراین اگر افراد در حین گوش دادن به یکی از آهنگهای مورد علاقهشان مسواک بزنند، به اندازه کافی مسواک خواهند زد.
نگه داشتن مسواک برای مدتی طولانی
زمانی که فرد یک مسواک خوب پیدا میکند، دور انداختن آن سخت است. اما هنگامی که موهای مسواک تغییر کرد، یعنی زمانی که رنگ موهای مسواک تغییر کرد و آلوده به نظر رسید و موهای آن خم شد، زمان دور انداختن و تعویض مسواک فرا رسیده است. وقتی موهای مسواک خراب شوند، قدرت خود را از دست میدهند. بنابراین حداقل هر ۳-۴ ماه یک بار مسواک خود را عوض کنید. همچنین، مسواکتان را به طور شریکی با دیگران استفاده نکنید و مسواک را در هوای آزاد قرار دهید تا وقتی مسواک خیس است قارچها و باکتریها روی آن رشد نکنند.
حرکت مسواک به عقب و جلو
مسواک زدن به این شکل انجام میشود که مسواک روی دندانها از چپ به راست و برعکس کشیده شود. افراد باید به یاد داشته باشند که مسواک را سفت به دندانها نکشند بلکه دندانها را ماساژ دهند. مسواک زدن باید از لثهها شروع شده و مسواک به سمت بالا و پایین حرکت کرده و همزمان دایرههای کوچکی نیز با مسواک ساخته شود. اگر این حرکت اشتباه انجام شود، برای دندانها مفید نخواهد بود. در حقیقت اشتباه انجام دادن این حرکت به دندانها آسیب میرساند.
فراموش کردن خط لثه
معمولا باکتریها در محل اتصال دندان و لثه جمع میشوند. و اکثر اوقات هنگام مسواک زدن خط لثه فراموش میشود. در محل رشد دندانها از لثه، یک میلیمتر بافت لثه وجود دارد که باید به آرامی مسواک را به اندازهی یک میلیمتر، شاید 2 یا 3 میلیمتر، زیر این قسمت، یعنی دقیقا زیر لثه برد. بنابراین موهای مسواک باید بتوانند خم شوند. در هنگام مسواک زدن دندانها، موهای مسواک باید به سمت بیرون برگردانده شوند، یعنی تمام دندان باید مسواک زده شود، یا حداقل تا جایی که میتوان باید موهای دندان را به سمت خارج چرخاند. و همچنین موها را باید زیر لثهها نیز برد تا آنجا نیز تمیز شود. اکثر افراد زمان بیشتری را به مسواک زدن سطح دندانها اختصاص داده و خط لثه را تمیز نمیکنند. این یک مشکل رایج است که افراد خط لثه را مسواک نمیزنند.
آیا افراد قسمت داخلی دندانها، که رو به زبان است را مسواک میزنند؟
اکثر افراد قسمتی از دندانها که به سمت زبان است، یعنی قسمت داخلی دندانها را مسواک نمیزنند. راحت میتوان گفت که خطی متورم و ملتهب در آنجا به وجود خواهد آمد. نیاز به یادآوری نیست که باقیمانده مواد خوراکی در آنجا جمع شده و به جرم دندان تبدیل میشوند.
مسواک زدن بلافاصله پس از غذا
گاهی افراد هوس میکنند پس از خوردن غذا فورا مسواک بزنند تا از شر باقیمانده غذایی که بین دندانها مانده راحت شوند. این کار بهتر از اصلا مسواک نزدن است. اما ممکن است فرد بخواهد فقط کمی به عقب برگردد. پس از غذا مقداری اسید در دهان فرد وجود دارد و اکنون فرد دارد با خمیر دندان مسواک میزند. بنابراین دارد به اسید کمک میکند تا دندانهای او را از بین ببرد. اما پس از غذا چقدر باید برای مسواک زدن صبر کرد؟ ۱۵یا ۲۰ دقیقه. این مدت کافی است تا قبل از اینکه فرد مسواک بزند، بزاق دهان کار خود را روی اسید انجام دهد. فرد میتواند قبل از مسواک زدن، برای خلاصی از اسید دهان خود را با آب بشوید تا کمی از اسید به بیرون ریخته شود.
یک بار مسواک زدن در روز نباید برای فرد عجیب باشد
حداقل دو مرتبه در روز و هر مرتبه به مدت ۲ دقیقه مسواک بزنید. هر روز این کار را انجام دهید. این کار را فراموش نکنید. نکته مهم دیگر این است که حداقل یکی از دوبار مسواک زدن روزانه باید متفاوت، یعنی شامل مسواک زدن، نخ دندان کشیدن، و شستشوی دهان با دهانشویه باشد. تا وقتی که روزی یک بار به روش ذکر شده در بالا باکتریها از بین بروند، رشد آنها و در نتیجه خطر آنها برای دندانها کمتر خواهد شد. همچنین مسواک زدن روزانه برای خارج کردن اسفناجهای باقی مانده از بین دندانها یا تغییر محیط دهان پس از خوردن ساندویچ پیاز نیز از اهمیت خاصی برخوردار است. اما افراد باید روزی یک بار سه عمل مسواک زدن، نخ دندان کشیدن و شستشوی دهان با دهانشویه را به طور کامل انجام دهند.
نحوهی صحیح مسواک زدن
در هنگام مسواک زدن، چه قبل از کشیدن نخ دندان و چه بعد از آن، بایدموارد زیر را در نظر داشت:
-
مسواک با زاویهی 45 درجه نسبت به خط لثه نگه داشته شود.
-
در هنگام مسواک زدن دندانها، مسواک به آرامی به جلو و عقب حرکت داده شده و در سطوح جلو، عقب و روی دندانها (سطوحی که با آن غذا جویده میشود) حرکاتی دایره مانند نیز انجام شود. به خط لثه فشار وارد نشده و سفت مسواک زده نشود زیرا به لثهها آسیب میرسد.
-
پشت دندانهای پایین جلو نیز مسواک زده شده و نخ دندان کشیده شود. اگر دسترسی به این قسمت با نخ دندان معمولی برای فرد سخت باشد، میتوان از یک نگهدارنده نخ یا گیرهی نخ دندان یکبار مصرف استفاده کرد.
دیگر عناصر لازم برای رعایت بهداشت کامل دهان شامل مسواک زدن زبان است. با مسواک زدن زبان، محیط دهان تازه شده و باکتریهایی که باعث پوسیدگی دندانها میشوند نیز از بین میروند. همچنین، اگر دندانهای فرد در معرض تولید پلاک یا بیماری لثه قرار داشته باشند، میتواند استفاده از دهانشویهی ضد عفونی کننده را به برنامه شستشوی روزانه ی خود اضافه کند.
طریقه مسواک زدن با مسواک دستی
یادگیری روش صحیح مسواک زدن اولین قدم برای حفظ بهداشت دهان و داشتن دندانها و لثههای سالم است. علاوه بر این، مسواک زدن صحیح احتمال پوسیدگی دندان و ابتلا به بیماریهای لثه، که مهمترین عامل از دست دادن دندانها است، را نیز کاهش میدهد.
قبل از شروع
با اینکه مسواک زدن با مسواک دستی روشهای مختلفی دارد، اما باید همیشه از دندانپزشک نحوهی مسواک زدن با مسواک دستی را پرسید و حتما به دستورالعملهای دندان پزشک عمل کرد. برای شروع، باید از خمیردندان فلوراید و مسواکی با موهای نرم استفاده کرده و فراموش نکرد که مسواک باید هر سه ماه یکبار عوض شود.
دو دقیقه، دو مرتبه در روز
برای مسواک زدن صحیح، باید حداقل دو دقیقه به روش توصیه شده، یعنی هم صبح و هم شب ابتدا هر طرف دهان 30 ثانیه (سمت راست بالا، سمت راست پایین، سمت چپ بالا و سمت چپ پایین) مسواک زده شود. از آنجا که اکثر مسواکهای دستی دارای تایمر برای تنظیم آن روی دو دقیقه نیستند، میتوان برای اطمینان از اینکه که حتما 2 دقیقه مسواک زده شده از یک ساعت دستی استفاده کرد.
نحوه گرفتن مسواک
نحوه گرفتن مسواک در دست به این بستگی دارد که فرد در حال شستشوی کدام قسمت از دندانها است.
-
مرحله اول: باید با سطوح داخلی و خارجی دندانها شروع کرده و با زاویهی 45 درجه و وارد کردن ضربات کوتاه به اندازهی نیمهی دندان، خط لثه را شست. حتما پشت دندانها نیز باید شسته شوند.
-
مرحله دوم: سپس باید سراغ سطوح دندانها که غذا با آنها جویده می شود رفته، مسواک را هم سطح با سطح دندانها گرفته و آن را به عقب و جلو حرکت داد.
-
مرحله سوم: هنگامی که فرد به سطح داخلی دندانهای جلو رسید، باید مسواک را به شکل عمودی گرفته و با نوک مسواک به بالا و پایین به آرامی ضربه بزند.
-
مرحله چهارم: باید دندانهای سرتاسر خط لثه را به آرامی مسواک زد.
-
مرحله پنجم: باید زبان را با حرکت عقب به جلو مسواک زد تا ذرات غذا و باکتری هایی که باعث ایجاد بو میشوند از بین رفته و بوی مطبوعی در محیط دهان به وجود آید.
اکنون که روش صحیح مسواک زدن گفته شد، داشتن نظم و برنامه در مسواک زدن روزانه باعث میشود که این کار به یک عادت همیشگی تبدیل شود. مسواک زدن یکی از راحتترین کارهایی است که میتوان برای حفظ سلامت دندانها و لثهها انجام داد.
مسواک شارژی
مسواک شارژی (که به نام مسواک برقی معروف است) میتواند در نگهداری بهتر دندانها و لثهها به فرد کمک کند. در بسیاری از مسواکهای برقی از تکنولوژی نوسانی چرخشی استفاده شده که باعث حرکت منظمتر مسواک نسبت به مسواکهای دستی و حفظ بهداشت دهان میشود. مسواک زدن با مسواک برقی با مسواکهای دستی متفاوت است زیرا مسواک برقی خودش حرکت میکند و فرد فقط باید مسواک را هدایت کند. به همین دلیل، برخی از افراد زمانی که کار با مسواک برقی را یاد بگیرند، متوجه میشوند که مسواک زدن با مسواک برقی آسانتر از مسواک دستی است. فقط به یاد داشته باشید که نکتهی مهم در خوب مسواک زدن با مسواک برقی، هدایت سر مسواک به تمام قسمتهای دهان است.
نحوه استفاده از مسواک برقی
بسیاری کودکان سنین دبستان مشتاق مسواک زدن هستند. باید از اختراع مسواک برقی بخاطر ایجاد اشتیاق مسواک زدن در کودکان قدردانی کرد. استفاده از مسواکهای برقی راحت است، به همین دلیل تقاضا برای آنها زیاد است. و هرچند هزینهی مسواک برقی بیشتر از مسواک دستی است، اما اگر کودک مشتاق استفاده از آن باشد، ارزش هزینه کردن را دارد. اکثر مسواکهای برقی در دقیقه بین 30000 تا 50000 ضربه به دندان میزنند و به همین دلیل مسواک زدن با آنها کمتر طول میکشد. برخی از مسواکهای برقی قدرت بیشتری نیز دارند. برای استفاده از مسواک برقی، کافی است خمیر دندان روی سر مسواک گذاشته شده و مسواک با زاویه 45 درجه، مانند مسواک دستی، نگه داشته شود. سپس باید مسواک را روشن کرده و مسواک را روی دندانها حرکت داد. سرهای کوچک اکثر مسواکهای برقی برای مسواک زدن یک دندان مناسب است، که این گفته به اندازهی دندان نیز بستگی دارد. فرد باید مسواک را به سطوح جلویی، سطوح عقبی، و قسمتی از دندانها که غذا با آن جویده میشود، هدایت کند. حتی با وجود مسواک برقی نیز فرد باید حدود 2 دقیقه مسواک بزند تا هر دندان به خوبی تمیز شود. پس از اتمام مسواک زدن، باید سر مسواک را با آب شسته و آن را در جایی قرار داد تا خشک شود.
تایمرهای دو دقیقهای مسواکهای برقی
اکثر مسواکهای برقی تایمر دو دقیقهای دارند و برخی از آنها حتی تایمرهای پیشرفته دارند که برای دندانهای هر طرف دهان، روی 30 ثانیه تنظیم میشوند تا فرد بهتر بتواند مدت زمان مسواک زدن را رعایت کند.
نحوه گرفتن مسواک برقی
در هنگام استفاده از مسواک برقی نیاز نیست مسواک روی دندانها فشار داده شود. فقط کافی است مسواک را هدایت کرده و مسواک خود عمل مسواک زدن را انجام میدهد. در حقیقت، برخی از مسواکهای برقی به سنسور فشار مجهز هستند که وقتی فرد زیاد به مسواک فشار وارد کند، به او اخطار میدهند.
-
مرحله اول: ابتدا باید از شارژ بودن مسواک اطمینان حاصل کرد. بسیاری از مسواکهای برقی چراغ نشان شارژ دارند، بنابراین میتوان شارژ مسواک را مشاهده کرد.
-
مرحله دوم: مسواک زدن را باید از سطوح خارجی دندانها شروع کرد. مسواک باید به آرامی از دندانی به دندان دیگر هدایت شده، روی هر دندان چند ثانیه مسواک نگه داشته شده و سپس سراغ دندان بعدی برود. باید با توجه به شکل هر دندان و انحنای لثهها مسواک را حرکت داد.
-
مرحله سوم: باید مرحله دوم را برای سطوح داخلی دندانها انجام داد.
-
مرحله چهارم: باید مرحله دوم را برای سطوحی از دندانها که غذا را میجوند و همچنین برای پشتِ دندانهای عقب نیز تکرار کرد.
-
مرحله پنجم: سر مسواک باید در امتداد خط لثه و روی لثهها حرکت کند. اما نباید روی دندانها فشار وارد کرد.
-
مرحله ششم: باید سعی کرد سر مسواک را از عقب به جلو در تمام قسمت زبان و سقف دهان حرکت داد تا بوی دهان تغییر کرده و بوی مطبوعی پیدا کند.
با آگاهی از نحوهی صحیح استفاده از مسواک برقی و کمی تمرین میتوان با اعتماد به نفس کامل مسواک زد زیرا فرد میداند که دارد از تکنولوژی مسواک برقی که یک تکنولوژی اثبات شدهی بالینی است برای تمیز کردن دندانها استفاده میکند.
چهار نوع بریج دندان
اگر شما یک یا چند دندان خود را از دست داده اید، شما تنها نیستید. بنا به اظهارات انجمن دندان پزشکی آمریکا، به طور میانگین افراد بین ۲۰ تا ۶۴ سال سه دندان پوسیده یا از دست رفته دارند. خوشبختانه شما راه های زیادی برای جایگزین کردن دندان های از دست رفته ی خود دارید، مثل بریج های دندان. در اینجا به چهار نوع این بریج ها که ممکن است دندان پزشکتان به شما توصیه کند، اشاره می شود.
۱.درمان با بریج های معمول دندان
قدیمی ترین نوع بریج پراستفاده ترین نوع آن می باشد. این نوع بریج از یک یا چند دندان مصندعی ساخته شده است که قرار است جای خالی دندان های فرد را پر کنند. به این دندان ها آباتمنت۲۱ نیز گفته می شود. آنها در جای خالی دندان کشیده شده قرار گرفته و به دندان کناری چسبانده می شوند.
این بریج ها زمانی استفاده می شوند که در دو طرف دندان کشیده شده دندان های سالمی وجود داشته باشد. این بریج ها به اندازه کافی استحکام دارند تا بتوانند جایگزین دندان های آسیا بشوند. در این روش دندان پزشک مینای دندان های کناری را تراشده تا بتواند تاج بریج دندان را روی آنها بچسباند. از آنجا که مینای دندان دیگر رشد نمی کند، این دندان ها همیشه باید با تاج دندان محافظت شوند، حتی زمانی که فرد می خواهد بریج دیگری را استفاده کند.
۲.بریج معلق
بریج های معلق هم نوع دیگری از بریج ها برای پر کردن جای خالی دندان ها می باشند. این بریج ها بسیا شبیه بریج های قدیمی مرسوم هستند با این تفاوت که دندان مصنوعی از یک طرف به دندان مجاور وصل می شود. بنابراین اگر فقط یک دندان سالم در کنار جای خالی دندان ازدست رفته باشد بریج باز هم می تواند خود را محکم نگه دارد. مانند بریج های قدیمی دندانپزشک باید مینای دندان سالم را بتراشد تا بتواند بریج را روی آن ثابت کند. ازآنجا که این بریج فقط از یک طرف به دندان کناری وصل شده است، در برخی موارد مانند اهرم عمل می کند و ممکن است منجر به شکستگی دندان یا ازبین رفتن تاج آن شود.( مؤسسه ی ملی بهداشت).
۳.بریج های مریلند
بریج های مریلند جایگزینی برای بریج های معمولی به حساب می آیند. این بریج ها از قالب هایی از جنس فلز یا چینی درست شده اند که پشت دو دندان مجاور دندان از دست رفته وصل می شوند. از آنجا که اتصال این نوع بریج ها از قسمت تاجشان نیست نیازی به تراشیده شدن مینای دندان های کناری نمی باشد. استقامت این دندان ها بستگی به مقاومت چسبی دارد که آنها در جای خود نگه می دارد. لذا این نوع بریج ها در جایی که دندان ها مجبور به انجام بیشترعمل جویدن باشند، نظیردندان های آسیایی، به کار نمی روند.
۴.بریج های ایمپلنت
ایمپلنت ها جایگزین دیگری برای دندان های از دست رفته هستند. آنها زمانی استفاده می شوند که فرد بیش از یک دندان خود را از دستداده باشد. برای ثابت ماندن این بریج ها نیاز به تاج یا فریم نمی باشد، بلکه این بریج ها با ایمپلنت در جای خود قرارمی گیرند. البته اگر برای هر دندان از دست رفته امکان گذاشتن یک ایمپلنت جداگانه نباشد، ممکن است بریج بین دو ایمپلنت قرار گرفته و از این طریق در جای خود ثابت شود. از آنجا که این نوع بریج ها با ایمپلنت در جای خود قرارمی گیرند، بسیار مقاوم تر و راحتترمی باشند و ظاهر و عملکردی مثل دندان های طبیعی دارند. دو عمل جراحی لازم است تا ایمپلنت در جای خود قرار گیرند. اولی برای قرار دادن ایمپلنت و دومی برای جای دادن بریج روی آن، همچنین حداقل پنج ماه لازم است تا بریج آماده شود.
دندانپزشک با قرار دادن بریج دندان در دهان شما، لبخند زیباتری به شما می بخشد. با وجود انواع مختلف بریج ها، مطمئن باشید که برای جایگزینی دندان از دست رفته ی تان، پزشک شما مناسب ترین راه حل را به شما پیشنهاد خواهد داد.
نکاتی برای جلوگیری از مشکلات لثه
۸ نکته برای جلوگیری از درد، تورم و خونریزی لثه
۱- حداقل روزی دو مرتبه مسواک بزنید. مطمئن شوید که شما روش صحیح مسواک زدن را می دانید ، اگر دقیقا نمی دانید که چگونه مسواک بزنید ، از دندانپزشک خود و یا متخصص بهداشت دهان و دندان بپرسید و یا به مقاله ما در زمینه روش صحیح مسواک زدن مراجعه نمایید .
۲- هرروز از نخ دندان استفاده کنید . استفاده از نخ دندان در روز بیشتر از چند دقیقه طول نمیکشد ، اما استفاده روزانه از نخ دندان مهم ترین عاملی است که می تواند برای جلوگیری از مشکلات لثه در حال حاضر و در آینده تجویز شود. برای آموزش استفاده از نخ دندان ، به مقاله ما در زمینه روش صحیح استفاده از نخ دندان مراجعه نمایید.
۳- شستشو و استفاده روزانه از دهان شویه . دهانشویه ضدعفونی کننده باکتری های دهان می باشد که باعث جلوگیری از مشکلات لثه می شود.
۴- استفاده از یک رژیم غذایی متعادل . یک رژیم غذایی مناسب ، از جمله استفاده از مقدار زیادی ویتامین c و کلسیم ، می تواند بسیاری از مشکلات لثه شما را به حداقل برساند.
۵- نوشیدن مقدار زیادی آب در طول روز . استفاده از آب قابل شرب در طول روز ، به خصوص بعد از صرف غذا میتواند کمک بزرگی به شستن غذا از میان دندان ها کند و احتمال آسیب باکتری ها به پلاک لثه را به شدت کم خواهد کرد.
۶- نه گفتن به دخانیات . اگر سیگار می کشید و یا از سایر محصولات دخانیات از جمله توتون و تنباکو استفاده می کنید حتما آن را ترک نمایید ، زیرا از استفاده از دخانیات می تواند مشکلات جدی را برای لثه شما ایجاد کند.
۷- در استفاده از غذاها و نوشیدنی های بسیار گرم و یا سرد احتیاط کنید . زمانی که شما از مشکلات لثه رنج می برید ، بهتر است که از غذاها و نوشیدنی ولرم ( نه خیلی سرد و نه خیلی گرم ) استفاده کنید.
۸- داشتن آرامش . داشتن استرس در طول روز سطح هورمون استرس یا کورتیزول را در بدن افزایش می دهد ، که این امر سبب احتمال افزایش التهاب در سراسر بدن از جمله در لثه هایتان خواهد شد.
بیماری های لثه
شایع ترین انواع بیماری های لثه عبارتند از ژنژیویت (التهاب لثه) که به پیوره هم معروف است و التهاب اطراف دندان که شکل پیشرفته تر بیماری است و باعث تخریب بافت می شود. علایم ژنژیویت (التهاب لثه) عبارتند از: تورم، نرمی ، قرمزی لثه ها، خونریزی آسان از لثه ها به خصوص هنگام مسواک زدن و تغییر رنگ لثه از صورتی به قرمز تیره.
لثه سالم چه خصوصیاتی دارد؟
لثه، بافت نگهدارنده دور دندان است. این بافت وقتی سالم است که نمای صورتی رنگ و سفت داشته باشد. در برخی افراد جوان وقتی به نمای لثه (لثه ای که کمی خشک باشد) از نزدیک دقت کنیم، شبیه پوست پرتقال به نظر می رسد البته این حالت در افراد مختلف ممکن است متفاوت باشد. علت اصلی از دست رفتن دندان در بزرگسالان، بیماری لثه و بافت دور دندان است. بیشتر مردم در زندگی به انواعی از بیماری لثه دچار می شوند. این بیماری می تواند به چند شکل ظاهر شود اما نتیجه همه آنها تضعیف بافت نگهدارنده دندانها می باشد..
علت بروز ژنژیویت چیست؟
معمولا وجود پلاک های میکروبی که لایه ای بدون رنگ و چسبنده از باکتری ها هستند و روی دندان ها را می پوشانند. اگر این پلاک، سفت شود به رسوب سفیدرنگی تبدیل می شود که با گذشت زمان تیره خواهد شد. تولید و رسوب پلاک درحدفاصل لثه و دندان ها باعث التهاب و خونریزی آسان از لثه می شود. بیشتر مردم، ژنژیویت را در دوران بلوغ برای اولین بار تجربه می کنند و مهم ترین عامل آن توجه نداشتن به بهداشت دهان و دندان است. اولین نشانه ابتلای لثه ها، صورتی شدن مسواک است زیرا لثه ها حتی با فشار کم مسواک هم خونریزی می کنند. نکته مهم این است که ژنژیویت در اغلب موارد بی درد است و بدون علامت پیشرفت می کند و در صورتی که درمان نشود، التهاب بافت اطراف دندان را در پی خواهد داشت که بیماری جدی تری است و درنهایت به لقی و ازدست رفتن دندان منتهی خواهد شد.
درمان این بیماری چگونه است؟
اولین و مهم ترین اقدام، تمیزکردن دندان هاست که به آن جرمگیری می گویند. بعد از جرمگیری، ممکن است لثه بیمار هنگام مسواک زدن دچار خونریزی شود که این حالت طبیعی است و فقط چند روز طول می کشد.
نشانه های بیماری التهاب لثه چیست؟
تورم و جداشدگی لثه ها از دندان، خونریزی لثه ها، طعم ناخوشایند دهان، بوی بد دهان، درددندان هنگام غذاخوردن (گرم، سرد، شیرین)، لقی دندان و خروج چرک از اطراف دندان. این التهاب، نوع پیشرفته بیماری لثه محسوب می شود. به طوری که حفره هایی پر از پلاک بین دندان ها و لثه ها تشکیل می شود و به مرورزمان آنقدر این حفره ها بزرگ می شوند که مقادیر بیشتری از پلاک را به دام می اندازند. وقتی پلاک به زیرخط لثه گسترش یابد، التهاب اطراف دندان قطعی می شود.
اگر التهاب لثه به موقع درمان نشود، چه عوارضی خواهد داشت؟
به تدریج لثه ها از دندان فاصله می گیرند و دندان ها سست و لق خواهندشد. معمولا این التهاب بدون درد است اما وقتی عفونت به آن اضافه شود، آبسه تولید می شود و به دنبال آن درد و تحلیل استخوان پیش می آید. در صورت بروز چنین حالتی فقط باید به دندان پزشک مراجعه کرد چون با اقدام به موقع، احتمال ترمیم لثه ها بیشتر خواهد بود. درمان هم شامل جرمگیری و پالیش کردن سطوح ریشه و در مراحل پیشرفته، جراحی است.
می توان گفت علت هر ۲ بیماری رعایت نکردن بهداشت است؟
مراقبت ناکافی از دندان ها، باعث تشکیل پلاک و چسبیدن آن به دندان ها می شود و بهترین راه برای پیشگیری از ایجاد پلاک، مسواک زدن و استفاده از نخ دندان است. البته هر قدر هم که بهداشت دهان و دندان را رعایت کنیم، باز هم احتمال تشکیل پلاک دندانی وجود دارد. پس هرکسی باید هر ۶ تا ۱۲ ماه برای جرمگیری مراجعه کند و بیمارانی که دچار التهاب اطراف دندان هستند یا به سرعت دچار تجمع مقدار زیادی رسوبات دندانی می شوند، لازم است در فاصله زمانی کمتر مراجعه داشته باشند تا جلوی تشکیل جرم در دهان و اطراف دندان گرفته شود. و در نتیجه بافتهای نگهدارنده دهان و دندان سالم می مانند. و این خود باعث حفظ دندانها می شود. البته شایان ذکر است که عمل جرمگیری اگر بی دلیل و صرفا برای سفید کردن دندانها انجام شود ضرر بسیار زیادی دارد و باعث تخریب مینای دندان می شود. و به مرور زمان خسارت جبران ناپذیر ارد می کند. لذا حتما انجام جرم گیری را در صورت تجمع جرم از پزشک خود بخواهید، که زمان آن نیز مشخص است ، به این صورت که شما پشت دندانهای جلوی فک پایین را در آیینه نگاه کنید ، خودتان متوجه جرم روی دندان خواهید شد و در آن زمان به پزشک مراجعه کنید، و یا لزوم انجام جرم گیری را از ایشان سوال کنید و هرگز بی جهت و بی دلیل جرم گیری انجام ندهید.
در مورد جراحی لثه بیشتر بدانید
جراحی لثه چیست؟
جراحی لثه یا پریودنتال دارای شباهت خاص با هرس کردن درخت دارد. در این حالت مشابه هرس کردن شاخه های اضافی، خشک شده و دارای مشکل به منظور کمک به رشد درخت، بخش هایی از لثه که دارای مشکل هستند، در عمل جراحی لثه حذف یا ترمیم می شوند و به این ترتیب امکان رشد مناسب سایر اجزای لثه فراهم می گردد. علاوه بر این در برخی موارد نیاز به پیوند بافت جدید در محل آسیب دیده وجود دارد.
در جراحی لثه نجات دندان ها هدف اصلی دندان پزشک است، اما ایجاد توازن در اثربخشی روش درمانی با هزینه آن می تواند به تعیین حالت مناسب جهت حل مشکل بیمار کمک کند. در این حالت فرد ممکن است از سطح سلامتی کافی برای عمل جراحی لثه برخوردار نباشد و این مسائل نیز می تواند عامل های تعیین کننده در انتخاب روش درمانی جراحی لثه باشد.
دلایل جراحی لثه
رسوب جرم دندان و عدم رعایت بهداشت دهان و دندان و عدم کنترل مناسب پلاک میکروبی یکی از عوامل اصلی بیماری لثه یا پریودنتیت است
فاکتورهای ریسک مربوط به ابتلا به بیماری های لثه به شرح زیر هستند:
• سیگار کشیدن: سیگار کشیدن یکی از دلایلی است که ممکن است باعث شود فرد به جراحی لثه نیاز پیدا کند. اگر نیاز به یک دلیل دیگر برای ترک سیگار دارید، می بایست بدانید که سیگار کشیدن یکی از مهم ترین فاکتورهای ریسک تاثیرگذار بر ابتلا به بیماری های لثه است. علاوه بر این، سیگار کشیدن می تواند احتمال درمان موفقیت آمیز بیماری را از بین ببرد.
• تغییرات هورمونی در بین دخترها/ خانم ها: گاهی تغییرات هورمونی باعث می شود فرد به جراحی لثه نیاز پیدا کند. تغییرات هورمونی باعث حساس تر شدن لثه ها و افزایش احتمال ابتلا به ژنژیویت می شوند.
• دیابت: افراد مبتلا به دیابت در معرض ریسک بالاتر تشکیل عفونت ها هستند که این شرایط شامل ابتلا به بیماری لثه است و ممکن است برای درمان این بیماریها نیاز به جراحی لثه باشد.
• سایر بیماری ها و درمان آنها: ابتلا به بیماری هایی مثل ایدز و درمان آنها می تواند تاثیر منفی بر سلامت لثه ها داشته باشد. این شرایط در موارد درمان بیماری سرطان نیز مشاهده می شود.
• مصرف دارو: صدها قلم از داروهای تجویز شده توسط پزشکان و داروهایی که امکان تهیه آنها از داروخانه ها بدون نسخه پزشک وجود دارد، در عمل می توانند ترشح بزاق در دهان را کاهش دهند. بزاق نقش حفاظت از دهان را بر عهده دارد. بدون ترشح بزاق به مقدار کافی، دهان فرد مستعد ابتلا به عفونت هایی مثل بیماری لثه خواهد شد. علاوه بر این مصرف بعضی داروها می تواند باعث رشد غیر عادی بافت لثه شود و به این ترتیب تمیز کردن دندان ها و لثه ها دشوار می گردد.
• استعداد ژنتیک: بعضی افراد به صورت ژنتیک مستعد ابتلا به بیماری های لثه هستند و بیشتر از سایرین به این بیماری ها مبتلا می شوند و نیاز به جراحلی لثه پیدا می کنند.
روش های مختلف جراحی لثه
روشهای مختلفی برای جراحی لثه وجود دارد از جمله جراحی فلاپ لثه
- جراحی فلاپ لثه
در صورتی که عمق پاکت های تشکیل شده بر روی خط لثه بزرگتر از ۵ میلی متر باشد، متخصص بیماری های لثه (پریودنتیست) از این روش جراحی لثه برای کاهش پاکت های پریودنتال استفاده می کند.
از روش جراحی فلاپ لثه برای درمان اکثر بیمارانی که به پریودنتیت متوسط تا شدید مبتلا شده اند، استفاده می شود. به این ترتیب، پزشک متخصص شکاف هایی در بافت لثه به منظور جدا کردن لثه از دندان ها ایجاد می کند و از طریق این شکاف ها ابزارهای تمیز کردن عمقی را به همراه ابزارهای جرم گیری مافوق صوت و نیز ابزارهای دستی به منظور پاک کردن جرم، پلاک و زیست لایه های تشکیل شده زیر پاکت ها به محل وارد می کند.
- لثه برداری
گاهی جراحی لثه ممکن است به منظور برداشت بافت اضافی از لثه بکار رود
در این روش جراحی لثه برای برداشتن بافت لثه اضافی که ممکن است بر روی دندان ها رشد کرده باشد به منظور دسترسی بهتر برای تمیز کردن دندان ها استفاده می شود. هنگام جراحی لثه، متخصص پریودنتیست بافت لثه بیمار را بی حس کرده و در آن برش های لازم را ایجاد میکند. به این ترتیب می توان بافت لثه اضافی تشکیل شده در دهان را حذف کرد.
- جراحی ترمیم پلاستیک لثه
در صورتی که فرد دچار عقب رفتگی لثه شده باشد می توان از روش جراحی ترمیم لثه استفاده کرد
این نوع از جراحی لثه برای تغییر شکل بافت سالم لثه اطراف دندان ها و ایجاد ظاهر بهتر برای آنها استفاده می شود. در صورتی که فرد دچار عقب رفتگی لثه شده و لثه های وی از روی دندان کنار رفته باشد، از روش جراحی ترمیم پلاستیک لثه برای وی استفاده می شود.
ادامه مطلب
ایمپلنت و انواع روکش های دندانی :
ایمپلنت های دندانی به عنوان یک درمان جایگزین برای پروتز های بریج بوده که دندانها تراشیده می شوند، و هدف اصلی از معرفی این درمان ( ایمپلنت دندان ) این است که در آینده هیچ دندانی به خاطر پایه بریج قرار گرفتن تراشیده نشود و از بین نرود.
به طور کلی هر بیماری که شرایط کشیدن دندان را داشته باشد میتواند کاندید مناسبی برای کاشت ایمپلنت باشد.
و از نظر قانونی دندانپزشک عمومی یا متخصص میتواند کاشت ایمپلنت دندان را در شرایط مطب انجام دهد. البته گرافت های وسیع استخوانی (پیوند استخوان) باید در بیمارستان توسط متخصص جراح فک و صورت انجام شود و همچنین جراحی سینوس لیفت باز نیز باید توسط جراح فک و صورت یا متخصص ایمپلنت در مطب یا بیمارستان انجام پذیرد.
ایمپلنت دندانی چیست ؟
تعریف ایمپلنت دندانی: ایمپلنت به پیچ ساخته شده از جنس تیتانیوم گفته می شود که در استخوان فک کاشته شده و جایگزین دندان از دست رفته می شود. ایمپلنت های دندانی میتوانند یک پارچه و یا دو تکه باشند و توسط پیچ اتصال قسمت تاج و ریشه به هم وصل شوند .
ادامه مطلب
اولین قدم برای سلامت، پیشگیری از بروز بیماری و درمان آن در مراحل اولیه میباشد. هر فردی در طول زندگی خود دو سری دندان دارد: دندانهای شیری و دائمی دندانهای شیری از سن 6 ماهگی تا 3 سالگی در دهان رویش مییابند. از سن 6 تا 12 سالگی به مرور این دندانها میافتند و بجای آنها دندانهای دائمی رویش مییابند و تا پایان عمر در دهان باقی میمانند.
از وظایف مهم و اختصاصی دندانهای شیری موارد زیر را میتوان نام برد:
· نقش اساسی در جویدن، تغذیه و سلامت عمومی
· حفظ زیبایی، تلفظ صحیح كلمات و كمك به سلامت روحی و روانی كودك
· حفظ فضای لازم جهت رویش دندانهای دائمی و در نهایت جلوگیری از به همریختگی دندانها و كاهش نیاز به درمانهای ارتدونسی (یكی از دلایل مهم كج بودن دندانهای دائمی، از دست رفتن زود هنگام دندانهای شیری است)
· نهایتاً پوسیدگی دندانهای شیری موجب آسیب به جوانه دندانهای دائمی میگردد.
دندان 6 سالگی
اولین دندان دائمی، نخستین آسیای بزرگ (دندان شماره 6) است كه در سن 6 سالگی، روی قوس فكی، پشت دندانهای شیری رویش مییابد. (قبل از رویش این دندان هیچ دندان شیری نمیافتد و به همین دلیل والدین تصور میكنند كه این دندان شیری است.)
عوامل پوسیدگی زا
- عدم رعایت بهداشت دهان و دندان (عدم استفاده از مسواك و نخ دندان) در زمان مناسب منجر به تشكیل لایه میكروبی میشود. 2 الی 5 دقیقه بعد از استفاده از مواد قندی و غذا، اسیدهای مخرب ناشی از فعالیت میكروبهای موجود در لایه میكروبی تولید شده و به مدت 20 دقیقه الی 1 ساعت در دهان باقی میمانند اسید تولید شده مینای دندان را تخریب و منجر به شروع پوسیدگی میشود.
- مصرف نامناسب مواد قندی
· استفاده از مواد قندی چسبنده (مانند شكلاتها، تافیها، آدامسها و … ) این مواد به علت خاصیت چسبندگی به دندانها مدت زیادی در دهان میمانند.
· بالا بودن میزان مصرف مواد قندی
· بالا بودن تعداد دفعات مصرف مواد قندی (بویژه در بین وعدههای اصلی غذا)
این نكته بسیار حائز اهمیت است و باید بسیار بر آن تاكید كرد كه مواد قندی در طول روز در یك وعده مصرف شوند و از تدریجی خوردن آن در طول روز خودداری گردد.
تغذیه صحیح
· استفاده از مواد قندی موردنیاز بدن همراه وعدههای اصلی غذایی
· مصرف شیر لبنیات و مواد غذایی حاوی فلوراید مانند ماهی و چای
· استفاده از میوه و سبزیجات تازه در بین وعدههای غذایی مانند هویج و كاهو
برای پیشگیری از ایجاد پوسیدگی در دندانهای كودكان، در كنار استفاده از مسواك، نخ دندان و تغذیه صحیح، به كارگیری روشهای زیر حائز اهمیت است:
استفاده از فلوراید
فلوراید باعث استحكام دندانها شده و آنها را در برابر پوسیدگی مقاوم میكند. محصولات مختلف فلوراید عبارتند از:
· دهانشویه سدیم فلوراید: كه در حال حاضر به عنوان یكی از برنامههای كشوری جهت پیشگیری از پوسیدگی دندان دانشآموزان ابتدایی در دست اجرا میباشد.
· كاربرد ژل فلوراید: این ژل حاوی غلظت بیشتری از فلوراید است، به همین دلیل باید در مطب توسط دندانپزشك استفاده گردد.
· استفاده از خمیردندانهای حاوی فلوراید
فیشورسیلانت (مسدود كردن شیارهای دندان)
سطح جونده دندانهای آسیای بزرگ در ابتدای رویش دارای شیارهای خیلی عمیق هستند. جهت جلوگیری از تجمع مواد غذایی و شروع پوسیدگی در این نقاط، دندانپزشك با استفاده از مواد مخصوص این شیارها را پر و كم عمق مینماید تا موهای مسواك به راحتی بتوانند این شیارها را تمیز كنند.
مراجعه به دندانپزشك حداقل هر 6 ماه یكبار ضروری است، هرچند هیچ نشانهای از مشكلات دندانی و لثهای وجود نداشته باشد. تشخیص زودهنگام پوسیدگی با استفاده از نور كافی و رادیوگرافی در مطب دندانپزشكی و درمان به موقع پوسیدگیها خود عامل پیشگیری مؤثری است و مانع از مشكلات شدید بعدی خواهد گردید.
روش صحیح مسواك زدن
1- مسواك خوب باید موهای صاف و یكنواخت داشته باشد. چنانچه موهای مسواك از حالت اولیه خارج شدند باید آن را عوض كرد.
2- برای هر مرتبه شستشو به اندازه یك نخود از خمیر دندان حاوی فلوراید را در موهای مسواك فرو ببرید.
3- برای اینكه تمام دندانها مسواك شوند بهتر است همیشه به یك ترتیب مسواك بزنید مثلاً اول فك بالا از راست به چپ و بعد فك پایین از چپ به راست.
4- دندانهای فك بالا را با حركت مسواك از مجاور لثه به سمت پایین تمیز كنید.
5- با عمودی گرفتن مسواك و حركت آن از بالا به پایین سطوح داخلی دندانهای جلو را مسواك كنید.
6- سطوح جونده دندانهای بالا را با عقب و جلو بردن مسواك تمیز كنید.
7- دندانهای فك پایین را با حركت مسواك از مجاور لثه به سمت بالا بشوئید.
8- پشت دندانهای جلو را با عمودی گرفتن مسواك و حركت آن از پایین به بالا تمیز كنید.
9- سطوح جونده دندانهای پایین مثل فك بالا را با عقب جلو بردن مسواك، تمیز كنید.
10- هر نوبت مسواك زدن باید حداقل 4 دقیقه به طول بیانجامد.
11- هر شب قبل از خواب و هر روز صبح بعد از صبحانه، باید دندانها را مسواك زد.
ادامه مطلب