مسواک و نخ دندان هر دو در حفظ بهداشت دهان و دندان نقش مهمی دارند و روش صحیح انجام هر دو از اهمیت خاصی برخوردار است. دو مرتبه در روز به روش صحیح مسواک زدن و نخ دندان کشیدن به بهبود وضعیت بهداشتی دندانها در بلند مدت کمک میکند. حتی اگر فرد از کودکی مسواک زده و نخ دندان کشیده باشد، باز هم ممکن است در طول سال‌ها عادات بدی همچون سفت مسواک زدن، مسواک نزدن به دندانهای عقب دهان و فراموش کردن استفاده از نخ دندان را کسب کرده باشد.
مسواک زدن را جدی بگیریم
مسواک زدن فقط برای داشتن دندانهای سفیدتر و دهانی خوش بو نیست، بلکه برای حفظ بهداشت عمومی فرد است. زمانی که فرد مسواک می‌زند، پلاک‌های دندان (لایه نازکی از باکتری‌ها که به دندانها چسبیده و باعث پوسیدگی دندانها و ایجاد بیماری لثه می‌شوند) از بین می‌روند و اگر فرد مدت زیادی مسواک نزند و به وجود پلاک‌ها اهمیت ندهد، دندان او می‌افتد.
اشتباهاتی که افراد در مسواک زدن مرتکب می‌شوند
با اینکه مسواک زدن کار آسانی به نظر می‌رسد اما تعداد کمی از افراد به درستی مسواک می‌زنند. خوشبختانه، هرجا اشتباهی وجود دارد، روشی برای اصلاح آن اشتباه نیز وجود دارد.
انتخاب مسواک نامناسب
دندانپزشکان می‌گویند هنگام خرید مسواک، دقت کنید مسواکی که می‌خرید بتواند تمام دندانهای شما را پوشش دهد. مسواک باید به قسمت‌های مختلف دهان برسد. مسواک میتواند برقی یا دستی باشد. اما دندان پزشکان یک قانون کلی را بیان می‌کنند که نباید نادیده گرفته شود و آن قانون این است: موضوع بسیار مهمی که باید بر آن پافشاری کرد این است که مسواک باید موهای نرمی داشته باشد،موهای مسواک باید بتوانند خم شده و دقیقا در زیر لثه قرار گیرند.
اندازه‌ی سر مسواک نیز از اهمیت خاصی برخوردار است، مخصوصا اگر فرد دهان کوچکی داشته باشد. مسواک‌ها دسته‌ها و زوایای مختلفی دارند. برخی از مسواک‌ها انعطاف‌‌پذیرتر از بقیه هستند. اما نکته مهمی که دندانپزشکان همه با آن موافق هستند موهای مسواک است که باکتری‌ها و پلاک‌ها را از دندان جدا میکند. این پلاک‌ها میتوانند باعث بیماری لثه و پوسیدگی دندان شوند. گاهی اوقات افراد تصور می‌کنند که هرچه موهای مسواک زبرتر و خشن‌تر باشد، قدرت تمیز کنندگی مسواک بیشتر است. اما چنین چیزی درست نیست. موهای نرم نیز میتوانند خیلی خوب، حتی بهتر از موهای زبر، دندانها را تمیز کنند. در واقع موهای زبر باعث از بین رفتن ساختار دندان می‌شوند.
افراد انرژی زیادی برای دندانها مصرف می‌کنند
زمانی که صحبت از مسواک زدن باشد، سفت‌تر مسواک زدن، بهتر نیست. یکی از بزرگ‌ترین مشکلات افراد این است که تلاش می‌کنند مسواک را خیلی سفت روی دندانها بکشند. آنها تصور می‌کنند که اگر سفت مسواک نزنند، مانند وقتی جرم‌های روی کاشی‌های حمام را با برس تمیز می‌کنند، درست مسواک نزده‌اند. پلاک دندان نرم و شل است، بنابراین نیاز نیست مسواک را خیلی سفت به دندانها بکشید. بهترین روش برای رفع این مشکل حذف لغت برس و برس زدن با مسواک و جایگزینی لغت ماساژ به جای آن است.
عجله کردن
هر فرد باید حداقل دو مرتبه در روز و هر مرتبه به مدت ۲ دقیقه مسواک بزند. اما نباید آنقدر مسواک بزند که دیر به سر کار یا مدرسه برسد. گاهی اوقات باید مدت زمان مسواک زدن را کاهش داد. تمام افراد با خود تلفن همراه دارند. اگر فرد بخواهد میتواند تایمر گوشی را روی ۲ دقیقه تنظیم کند. این کار خوب است. برخی از افراد همیشه هدفون در گوششان است. فرد میتواند هدفون گذاشته و یک آهنگ را پخش کند. مدت زمان پخش یک آهنگ بین ۲-۳ دقیقه است. بنابراین اگر افراد در حین گوش دادن به یکی از آهنگ‌های مورد علاقه‌شان مسواک بزنند، به اندازه کافی مسواک خواهند زد.
نگه داشتن مسواک برای مدتی طولانی
زمانی که فرد یک مسواک خوب پیدا میکند، دور انداختن آن سخت است. اما هنگامی که موهای مسواک تغییر کرد، یعنی زمانی که رنگ موهای مسواک تغییر کرد و آلوده به نظر رسید و موهای آن خم شد، زمان دور انداختن و تعویض مسواک فرا رسیده است. وقتی موهای مسواک خراب شوند، قدرت خود را از دست می‌دهند. بنابراین حداقل هر ۳-۴ ماه یک بار مسواک خود را عوض کنید. همچنین، مسواکتان را به طور شریکی با دیگران استفاده نکنید و مسواک را در هوای آزاد قرار دهید تا وقتی مسواک خیس است قارچ‌ها و باکتری‌ها روی آن رشد نکنند.
حرکت مسواک به عقب و جلو
مسواک زدن به این شکل انجام می‌شود که مسواک روی دندانها از چپ به راست و برعکس کشیده شود. افراد باید به یاد داشته باشند که مسواک را سفت به دندانها نکشند بلکه دندانها را ماساژ دهند. مسواک زدن باید از لثه‌ها شروع شده و مسواک به سمت بالا و پایین حرکت کرده و همزمان دایره‌های کوچکی نیز با مسواک ساخته شود. اگر این حرکت اشتباه انجام شود، برای دندانها مفید نخواهد بود. در حقیقت اشتباه انجام دادن این حرکت به دندانها آسیب می‌رساند.
فراموش کردن خط لثه
معمولا باکتری‌ها در محل اتصال دندان و لثه جمع می‌شوند. و اکثر اوقات هنگام مسواک زدن خط لثه فراموش می‌شود. در محل رشد دندانها از لثه، یک میلی‌متر بافت لثه وجود دارد که باید به آرامی مسواک را به اندازه‌ی یک میلی‌متر، شاید 2 یا 3 میلی‌متر، زیر این قسمت، یعنی دقیقا زیر لثه برد. بنابراین موهای مسواک باید بتوانند خم شوند. در هنگام مسواک زدن دندانها، موهای مسواک باید به سمت بیرون برگردانده شوند، یعنی تمام دندان باید مسواک زده شود، یا حداقل تا جایی که می‌توان باید موهای دندان را به سمت خارج چرخاند. و همچنین موها را باید زیر لثه‌ها نیز برد تا آنجا نیز تمیز شود. اکثر افراد زمان بیشتری را به مسواک زدن سطح دندانها اختصاص داده و خط لثه را تمیز نمی‌کنند. این یک مشکل رایج است که افراد خط لثه را مسواک نمی‌زنند.
آیا افراد قسمت داخلی دندانها، که رو به زبان است را مسواک می‌زنند؟
اکثر افراد قسمتی از دندانها که به سمت زبان است، یعنی قسمت داخلی دندانها را مسواک نمی‌زنند. راحت می‌توان گفت که خطی متورم و ملتهب در آنجا به وجود خواهد آمد. نیاز به یادآوری نیست که باقیمانده مواد خوراکی در آنجا جمع شده و به جرم دندان تبدیل می‌شوند.
مسواک زدن بلافاصله پس از غذا
گاهی افراد هوس می‌کنند پس از خوردن غذا فورا مسواک بزنند تا از شر باقیمانده غذایی که بین دندانها مانده راحت شوند. این کار بهتر از اصلا مسواک نزدن است. اما ممکن است فرد بخواهد فقط کمی به عقب برگردد. پس از غذا مقداری اسید در دهان فرد وجود دارد و اکنون فرد دارد با خمیر دندان مسواک می‌زند. بنابراین دارد به اسید کمک میکند تا دندانهای او را از بین ببرد. اما پس از غذا چقدر باید برای مسواک زدن صبر کرد؟ ۱۵یا ۲۰ دقیقه. این مدت کافی است تا قبل از اینکه فرد مسواک بزند، بزاق دهان کار خود را روی اسید انجام دهد. فرد میتواند قبل از مسواک زدن، برای خلاصی از اسید دهان خود را با آب بشوید تا کمی از اسید به بیرون ریخته شود.
یک بار مسواک زدن در روز نباید برای فرد عجیب باشد
حداقل دو مرتبه در روز و هر مرتبه به مدت ۲ دقیقه مسواک بزنید. هر روز این کار را انجام دهید. این کار را فراموش نکنید. نکته مهم دیگر این است که حداقل یکی از دوبار مسواک زدن روزانه باید متفاوت، یعنی شامل مسواک زدن، نخ دندان کشیدن، و شستشوی دهان با دهانشویه باشد. تا وقتی که روزی یک بار به روش ذکر شده در بالا باکتری‌ها از بین بروند، رشد آنها و در نتیجه خطر آنها برای دندانها کمتر خواهد شد. همچنین مسواک زدن روزانه برای خارج کردن اسفناج‌های باقی مانده از بین دندانها یا تغییر محیط دهان پس از خوردن ساندویچ پیاز نیز از اهمیت خاصی برخوردار است. اما افراد باید روزی یک بار سه عمل مسواک زدن، نخ دندان کشیدن و شستشوی دهان با دهانشویه را به طور کامل انجام دهند.
نحوه‌ی صحیح مسواک زدن
در هنگام مسواک زدن، چه قبل از کشیدن نخ دندان و چه بعد از آن، بایدموارد زیر را در نظر داشت:
-
مسواک با زاویه‌ی 45 درجه نسبت به خط لثه نگه داشته شود.
-
در هنگام مسواک زدن دندانها، مسواک به آرامی به جلو و عقب حرکت داده شده و در سطوح جلو، عقب و روی دندانها (سطوحی که با آن غذا جویده می‌شود) حرکاتی دایره مانند نیز انجام شود. به خط لثه فشار وارد نشده و سفت مسواک زده نشود زیرا به لثه‌ها آسیب می‌رسد.
-
پشت دندانهای پایین جلو نیز مسواک زده شده و نخ دندان کشیده شود. اگر دسترسی به این قسمت با نخ دندان معمولی برای فرد سخت باشد، می‌توان از یک نگهدارنده نخ یا گیره‌ی نخ دندان یکبار مصرف استفاده کرد.
دیگر عناصر لازم برای رعایت بهداشت کامل دهان شامل مسواک زدن زبان است. با مسواک زدن زبان، محیط دهان تازه شده و باکتری‌هایی که باعث پوسیدگی دندانها می‌شوند نیز از بین می‌روند. همچنین، اگر دندانهای فرد در معرض تولید پلاک یا بیماری لثه قرار داشته باشند، میتواند استفاده از دهانشویه‌ی ضد عفونی کننده را به برنامه شستشوی روزانه ی خود اضافه کند.
طریقه مسواک زدن با مسواک دستی
یادگیری روش صحیح مسواک زدن اولین قدم برای حفظ بهداشت دهان و داشتن دندانها و لثه‌های سالم است. علاوه بر این، مسواک زدن صحیح احتمال پوسیدگی دندان و ابتلا به بیماریهای لثه، که مهم‌ترین عامل از دست دادن دندانها است، را نیز کاهش می‌دهد.
قبل از شروع
با اینکه مسواک زدن با مسواک دستی روشهای مختلفی دارد، اما باید همیشه از دندانپزشک نحوه‌ی مسواک زدن با مسواک دستی را پرسید و حتما به دستورالعمل‌های دندان پزشک عمل کرد. برای شروع، باید از خمیردندان فلوراید و مسواکی با موهای نرم استفاده کرده و فراموش نکرد که مسواک باید هر سه ماه یکبار عوض شود.
دو دقیقه، دو مرتبه در روز
برای مسواک زدن صحیح، باید حداقل دو دقیقه به روش توصیه شده، یعنی هم صبح و هم شب ابتدا هر طرف دهان 30 ثانیه (سمت راست بالا، سمت راست پایین، سمت چپ بالا و سمت چپ پایین) مسواک زده شود. از آنجا که اکثر مسواک‌های دستی دارای تایمر برای تنظیم آن روی دو دقیقه نیستند، می‌توان برای اطمینان از اینکه که حتما 2 دقیقه مسواک زده شده از یک ساعت دستی استفاده کرد.
نحوه گرفتن مسواک
نحوه گرفتن مسواک در دست به این بستگی دارد که فرد در حال شستشوی کدام قسمت از دندانها است.
-
مرحله اول: باید با سطوح داخلی و خارجی دندانها شروع کرده و با زاویه‌ی 45 درجه و وارد کردن ضربات کوتاه به اندازه‌ی نیمه‌ی دندان، خط لثه را شست. حتما پشت دندانها نیز باید شسته شوند.
-
مرحله دوم: سپس باید سراغ سطوح دندانها که غذا با آنها جویده می شود رفته، مسواک را هم سطح با سطح دندانها گرفته و آن را به عقب و جلو حرکت داد.
-
مرحله سوم: هنگامی که فرد به سطح داخلی دندانهای جلو رسید، باید مسواک را به شکل عمودی گرفته و با نوک مسواک به بالا و پایین به آرامی ضربه بزند.
-
مرحله چهارم: باید دندانهای سرتاسر خط لثه را به آرامی مسواک زد.
-
مرحله پنجم: باید زبان را با حرکت عقب به جلو مسواک زد تا ذرات غذا و باکتری هایی که باعث ایجاد بو می‌شوند از بین رفته و بوی مطبوعی در محیط دهان به وجود آید.
اکنون که روش صحیح مسواک زدن گفته شد، داشتن نظم و برنامه در مسواک زدن روزانه باعث می‌شود که این کار به یک عادت همیشگی تبدیل شود. مسواک زدن یکی از راحت‌ترین کارهایی است که می‌توان برای حفظ سلامت دندانها و لثه‌ها انجام داد.
مسواک شارژی
مسواک شارژی (که به نام مسواک برقی معروف است) میتواند در نگهداری بهتر دندانها و لثه‌ها به فرد کمک کند. در بسیاری از مسواک‌های برقی از تکنولوژی نوسانی چرخشی استفاده شده که باعث حرکت منظم‌‌تر مسواک نسبت به مسواک‌های دستی و حفظ بهداشت دهان می‌شود. مسواک زدن با مسواک برقی با مسواک‌های دستی متفاوت است زیرا مسواک برقی خودش حرکت میکند و فرد فقط باید مسواک را هدایت کند. به همین دلیل، برخی از افراد زمانی که کار با مسواک برقی را یاد بگیرند، متوجه می‌شوند که مسواک زدن با مسواک برقی آسان‌تر از مسواک دستی است. فقط به یاد داشته باشید که نکته‌ی مهم در خوب مسواک زدن با مسواک برقی، هدایت سر مسواک به تمام قسمت‌های دهان است.
نحوه استفاده از مسواک برقی
بسیاری کودکان سنین دبستان مشتاق مسواک زدن هستند. باید از اختراع مسواک برقی بخاطر ایجاد اشتیاق مسواک زدن در کودکان قدردانی کرد. استفاده از مسواک‌های برقی راحت است، به همین دلیل تقاضا برای آنها زیاد است. و هرچند هزینه‌ی مسواک برقی بیشتر از مسواک دستی است، اما اگر کودک مشتاق استفاده از آن باشد، ارزش هزینه کردن را دارد. اکثر مسواک‌های برقی در دقیقه بین 30000 تا 50000 ضربه به دندان می‌زنند و به همین دلیل مسواک زدن با آنها کمتر طول می‌کشد. برخی از مسواک‌های برقی قدرت بیشتری نیز دارند. برای استفاده از مسواک برقی، کافی است خمیر دندان روی سر مسواک گذاشته شده و مسواک با زاویه 45 درجه، مانند مسواک دستی، نگه داشته شود. سپس باید مسواک را روشن کرده و مسواک را روی دندانها حرکت داد. سرهای کوچک اکثر مسواک‌های برقی برای مسواک زدن یک دندان مناسب است، که این گفته به اندازه‌ی دندان نیز بستگی دارد. فرد باید مسواک را به سطوح جلویی، سطوح عقبی، و قسمتی از دندانها که غذا با آن جویده می‌شود، هدایت کند. حتی با وجود مسواک برقی نیز فرد باید حدود 2 دقیقه مسواک بزند تا هر دندان به خوبی تمیز شود. پس از اتمام مسواک زدن، باید سر مسواک را با آب شسته و آن را در جایی قرار داد تا خشک شود.
تایمرهای دو دقیقه‌ای مسواک‌های برقی
اکثر مسواک‌های برقی تایمر دو دقیقه‌ای دارند و برخی از آنها حتی تایمرهای پیشرفته دارند که برای دندانهای هر طرف دهان، روی 30 ثانیه تنظیم می‌شوند تا فرد بهتر بتواند مدت زمان مسواک زدن را رعایت کند.
نحوه گرفتن مسواک برقی
در هنگام استفاده از مسواک برقی نیاز نیست مسواک روی دندانها فشار داده شود. فقط کافی است مسواک را هدایت کرده و مسواک خود عمل مسواک زدن را انجام می‌دهد. در حقیقت، برخی از مسواک‌های برقی به سنسور فشار مجهز هستند که وقتی فرد زیاد به مسواک فشار وارد کند، به او اخطار می‌دهند.
-
مرحله اول: ابتدا باید از شارژ بودن مسواک اطمینان حاصل کرد. بسیاری از مسواک‌های برقی چراغ نشان شارژ دارند، بنابراین می‌توان شارژ مسواک را مشاهده کرد.
-
مرحله دوم: مسواک زدن را باید از سطوح خارجی دندانها شروع کرد. مسواک باید به آرامی از دندانی به دندان دیگر هدایت شده، روی هر دندان چند ثانیه مسواک نگه داشته شده و سپس سراغ دندان بعدی برود. باید با توجه به شکل هر دندان و انحنای لثه‌ها مسواک را حرکت داد.
-
مرحله سوم: باید مرحله دوم را برای سطوح داخلی دندانها انجام داد.
-
مرحله چهارم: باید مرحله دوم را برای سطوحی از دندانها که غذا را می‌جوند و همچنین برای پشتِ دندانهای عقب نیز تکرار کرد.
-
مرحله پنجم: سر مسواک باید در امتداد خط لثه و روی لثه‌ها حرکت کند. اما نباید روی دندانها فشار وارد کرد.
-
مرحله ششم: باید سعی کرد سر مسواک را از عقب به جلو در تمام قسمت زبان و سقف دهان حرکت داد تا بوی دهان تغییر کرده و بوی مطبوعی پیدا کند.
با آگاهی از نحوه‌ی صحیح استفاده از مسواک برقی و کمی تمرین می‌توان با اعتماد به نفس کامل مسواک زد زیرا فرد می‌داند که دارد از تکنولوژی مسواک برقی که یک تکنولوژی اثبات شده‌ی بالینی است برای تمیز کردن دندانها استفاده میکند.
چهار نوع بریج دندان
اگر شما یک یا چند دندان خود را از دست داده اید، شما تنها نیستید. بنا به اظهارات انجمن دندان پزشکی آمریکا، به طور میانگین افراد بین ۲۰ تا ۶۴ سال سه دندان پوسیده یا از دست رفته دارند. خوشبختانه شما راه های زیادی برای جایگزین کردن دندان های از دست رفته ی خود دارید، مثل بریج های دندان. در اینجا به چهار نوع این بریج ها که ممکن است دندان پزشکتان به شما توصیه کند، اشاره می شود.
۱.درمان با بریج های معمول دندان
قدیمی ترین نوع بریج پراستفاده ترین نوع آن می باشد. این نوع بریج از یک یا چند دندان مصندعی ساخته شده است که قرار است جای خالی دندان های فرد را پر کنند. به این دندان ها آباتمنت۲۱ نیز گفته می شود. آنها در جای خالی دندان کشیده شده قرار گرفته و به دندان کناری چسبانده می شوند.
این بریج ها زمانی استفاده می شوند که در دو طرف دندان کشیده شده دندان های سالمی وجود داشته باشد. این بریج ها به اندازه کافی استحکام دارند تا بتوانند جایگزین دندان های آسیا بشوند. در این روش دندان پزشک مینای دندان های کناری را تراشده تا بتواند تاج بریج دندان را روی آنها بچسباند. از آنجا که مینای دندان دیگر رشد نمی کند، این دندان ها همیشه باید با تاج دندان محافظت شوند، حتی زمانی که فرد می خواهد بریج دیگری را استفاده کند.
۲.بریج معلق
بریج های معلق هم نوع دیگری از بریج ها برای پر کردن جای خالی دندان ها می باشند. این بریج ها بسیا شبیه بریج های قدیمی مرسوم هستند با این تفاوت که دندان مصنوعی از یک طرف به دندان مجاور وصل می شود. بنابراین اگر فقط یک دندان سالم در کنار جای خالی دندان ازدست رفته باشد بریج باز هم می تواند خود را محکم نگه دارد. مانند بریج های قدیمی دندانپزشک باید مینای دندان سالم را بتراشد تا بتواند بریج را روی آن ثابت کند. ازآنجا که این بریج فقط از یک طرف به دندان کناری وصل شده است، در برخی موارد مانند اهرم عمل می کند و ممکن است منجر به شکستگی دندان یا ازبین رفتن تاج آن شود.( مؤسسه ی ملی بهداشت).
۳.بریج های مریلند
بریج های مریلند جایگزینی برای بریج های معمولی به حساب می آیند. این بریج ها از قالب هایی از جنس فلز یا چینی درست شده اند که پشت دو دندان مجاور دندان از دست رفته وصل می شوند. از آنجا که اتصال این نوع بریج ها از قسمت تاجشان نیست نیازی به تراشیده شدن مینای دندان های کناری نمی باشد. استقامت این دندان ها بستگی به مقاومت چسبی دارد که آنها در جای خود نگه می دارد. لذا این نوع بریج ها در جایی که دندان ها مجبور به انجام بیشترعمل جویدن باشند، نظیردندان های آسیایی، به کار نمی روند.
۴.بریج های ایمپلنت
ایمپلنت ها جایگزین دیگری برای دندان های از دست رفته هستند. آنها زمانی استفاده می شوند که فرد بیش از یک دندان خود را از دستداده باشد. برای ثابت ماندن این بریج ها نیاز به تاج یا فریم نمی باشد، بلکه این بریج ها با ایمپلنت در جای خود قرارمی گیرند. البته اگر برای هر دندان از دست رفته امکان گذاشتن یک ایمپلنت جداگانه نباشد، ممکن است بریج بین دو ایمپلنت قرار گرفته و از این طریق در جای خود ثابت شود. از آنجا که این نوع بریج ها با ایمپلنت در جای خود قرارمی گیرند، بسیار مقاوم تر و راحتترمی باشند و ظاهر و عملکردی مثل دندان های طبیعی دارند. دو عمل جراحی لازم است تا ایمپلنت در جای خود قرار گیرند. اولی برای قرار دادن ایمپلنت و دومی برای جای دادن بریج روی آن، همچنین حداقل پنج ماه لازم است تا بریج آماده شود.
دندانپزشک با قرار دادن بریج دندان در دهان شما، لبخند زیباتری به شما می بخشد. با وجود انواع مختلف بریج ها، مطمئن باشید که برای جایگزینی دندان از دست رفته ی تان، پزشک شما مناسب ترین راه حل را به شما پیشنهاد خواهد داد.
نکاتی برای جلوگیری از مشکلات لثه
۸ نکته برای جلوگیری از درد، تورم و خونریزی لثه
۱- حداقل روزی دو مرتبه مسواک بزنید. مطمئن شوید که شما روش صحیح مسواک زدن را می دانید ، اگر دقیقا نمی دانید که چگونه مسواک بزنید ، از دندانپزشک خود و یا متخصص بهداشت دهان و دندان بپرسید و یا به مقاله ما در زمینه روش صحیح مسواک زدن مراجعه نمایید .
۲- هرروز از نخ دندان استفاده کنید . استفاده از نخ دندان در روز بیشتر از چند دقیقه طول نمیکشد ، اما استفاده روزانه از نخ دندان مهم ترین عاملی است که می تواند برای جلوگیری از مشکلات لثه در حال حاضر و در آینده تجویز شود. برای آموزش استفاده از نخ دندان ، به مقاله ما در زمینه روش صحیح استفاده از نخ دندان مراجعه نمایید.
۳- شستشو و استفاده روزانه از دهان شویه . دهانشویه ضدعفونی کننده باکتری های دهان می باشد که باعث جلوگیری از مشکلات لثه می شود.
۴- استفاده از یک رژیم غذایی متعادل . یک رژیم غذایی مناسب ، از جمله استفاده از مقدار زیادی ویتامین c و کلسیم ، می تواند بسیاری از مشکلات لثه شما را به حداقل برساند.
۵- نوشیدن مقدار زیادی آب در طول روز . استفاده از آب قابل شرب در طول روز ، به خصوص بعد از صرف غذا میتواند کمک بزرگی به شستن غذا از میان دندان ها کند و احتمال آسیب باکتری ها به پلاک لثه را به شدت کم خواهد کرد.
۶- نه گفتن به دخانیات . اگر سیگار می کشید و یا از سایر محصولات دخانیات از جمله توتون و تنباکو استفاده می کنید حتما آن را ترک نمایید ، زیرا از استفاده از دخانیات می تواند مشکلات جدی را برای لثه شما ایجاد کند.
۷- در استفاده از غذاها و نوشیدنی های بسیار گرم و یا سرد احتیاط کنید . زمانی که شما از مشکلات لثه رنج می برید ، بهتر است که از غذاها و نوشیدنی ولرم ( نه خیلی سرد و نه خیلی گرم ) استفاده کنید.
۸- داشتن آرامش . داشتن استرس در طول روز سطح هورمون استرس یا کورتیزول را در بدن افزایش می دهد ، که این امر سبب احتمال افزایش التهاب در سراسر بدن از جمله در لثه هایتان خواهد شد.
بیماری های لثه
شایع ترین انواع بیماری های لثه عبارتند از ژنژیویت (التهاب لثه) که به پیوره هم معروف است و التهاب اطراف دندان که شکل پیشرفته تر بیماری است و باعث تخریب بافت می شود. علایم ژنژیویت (التهاب لثه) عبارتند از: تورم، نرمی ، قرمزی لثه ها، خونریزی آسان از لثه ها به خصوص هنگام مسواک زدن و تغییر رنگ لثه از صورتی به قرمز تیره.
لثه سالم چه خصوصیاتی دارد؟
لثه، بافت نگهدارنده دور دندان است. این بافت وقتی سالم است که نمای صورتی رنگ و سفت داشته باشد. در برخی افراد جوان وقتی به نمای لثه (لثه ای که کمی خشک باشد) از نزدیک دقت کنیم، شبیه پوست پرتقال به نظر می رسد البته این حالت در افراد مختلف ممکن است متفاوت باشد. علت اصلی از دست رفتن دندان در بزرگسالان، بیماری لثه و بافت دور دندان است. بیشتر مردم در زندگی به انواعی از بیماری لثه دچار می شوند. این بیماری می تواند به چند شکل ظاهر شود اما نتیجه همه آنها تضعیف بافت نگهدارنده دندانها می باشد..
علت بروز ژنژیویت چیست؟
معمولا وجود پلاک های میکروبی که لایه ای بدون رنگ و چسبنده از باکتری ها هستند و روی دندان ها را می پوشانند. اگر این پلاک، سفت شود به رسوب سفیدرنگی تبدیل می شود که با گذشت زمان تیره خواهد شد. تولید و رسوب پلاک درحدفاصل لثه و دندان ها باعث التهاب و خونریزی آسان از لثه می شود. بیشتر مردم، ژنژیویت را در دوران بلوغ برای اولین بار تجربه می کنند و مهم ترین عامل آن توجه نداشتن به بهداشت دهان و دندان است. اولین نشانه ابتلای لثه ها، صورتی شدن مسواک است زیرا لثه ها حتی با فشار کم مسواک هم خونریزی می کنند. نکته مهم این است که ژنژیویت در اغلب موارد بی درد است و بدون علامت پیشرفت می کند و در صورتی که درمان نشود، التهاب بافت اطراف دندان را در پی خواهد داشت که بیماری جدی تری است و درنهایت به لقی و ازدست رفتن دندان منتهی خواهد شد.
درمان این بیماری چگونه است؟
اولین و مهم ترین اقدام، تمیزکردن دندان هاست که به آن جرمگیری می گویند. بعد از جرمگیری، ممکن است لثه بیمار هنگام مسواک زدن دچار خونریزی شود که این حالت طبیعی است و فقط چند روز طول می کشد.
نشانه های بیماری التهاب لثه چیست؟
تورم و جداشدگی لثه ها از دندان، خونریزی لثه ها، طعم ناخوشایند دهان، بوی بد دهان، درددندان هنگام غذاخوردن (گرم، سرد، شیرین)، لقی دندان و خروج چرک از اطراف دندان. این التهاب، نوع پیشرفته بیماری لثه محسوب می شود. به طوری که حفره هایی پر از پلاک بین دندان ها و لثه ها تشکیل می شود و به مرورزمان آنقدر این حفره ها بزرگ می شوند که مقادیر بیشتری از پلاک را به دام می اندازند. وقتی پلاک به زیرخط لثه گسترش یابد، التهاب اطراف دندان قطعی می شود.
اگر التهاب لثه به موقع درمان نشود، چه عوارضی خواهد داشت؟
به تدریج لثه ها از دندان فاصله می گیرند و دندان ها سست و لق خواهندشد. معمولا این التهاب بدون درد است اما وقتی عفونت به آن اضافه شود، آبسه تولید می شود و به دنبال آن درد و تحلیل استخوان پیش می آید. در صورت بروز چنین حالتی فقط باید به دندان پزشک مراجعه کرد چون با اقدام به موقع، احتمال ترمیم لثه ها بیشتر خواهد بود. درمان هم شامل جرمگیری و پالیش کردن سطوح ریشه و در مراحل پیشرفته، جراحی است.
می توان گفت علت هر ۲ بیماری رعایت نکردن بهداشت است؟
مراقبت ناکافی از دندان ها، باعث تشکیل پلاک و چسبیدن آن به دندان ها می شود و بهترین راه برای پیشگیری از ایجاد پلاک، مسواک زدن و استفاده از نخ دندان است. البته هر قدر هم که بهداشت دهان و دندان را رعایت کنیم، باز هم احتمال تشکیل پلاک دندانی وجود دارد. پس هرکسی باید هر ۶ تا ۱۲ ماه برای جرمگیری مراجعه کند و بیمارانی که دچار التهاب اطراف دندان هستند یا به سرعت دچار تجمع مقدار زیادی رسوبات دندانی می شوند، لازم است در فاصله زمانی کمتر مراجعه داشته باشند تا جلوی تشکیل جرم در دهان و اطراف دندان گرفته شود. و در نتیجه بافتهای نگهدارنده دهان و دندان سالم می مانند. و این خود باعث حفظ دندانها می شود. البته شایان ذکر است که عمل جرمگیری اگر بی دلیل و صرفا برای سفید کردن دندانها انجام شود ضرر بسیار زیادی دارد و باعث تخریب مینای دندان می شود. و به مرور زمان خسارت جبران ناپذیر ارد می کند. لذا حتما انجام جرم گیری را در صورت تجمع جرم از پزشک خود بخواهید، که زمان آن نیز مشخص است ، به این صورت که شما پشت دندانهای جلوی فک پایین را در آیینه نگاه کنید ، خودتان متوجه جرم روی دندان خواهید شد و در آن زمان به پزشک مراجعه کنید، و یا لزوم انجام جرم گیری را از ایشان سوال کنید و هرگز بی جهت و بی دلیل جرم گیری انجام ندهید.
در مورد جراحی لثه بیشتر بدانید
جراحی لثه چیست؟
جراحی لثه یا پریودنتال دارای شباهت خاص با هرس کردن درخت دارد. در این حالت مشابه هرس کردن شاخه های اضافی، خشک شده و دارای مشکل به منظور کمک به رشد درخت، بخش هایی از لثه که دارای مشکل هستند، در عمل جراحی لثه حذف یا ترمیم می شوند و به این ترتیب امکان رشد مناسب سایر اجزای لثه فراهم می گردد. علاوه بر این در برخی موارد نیاز به پیوند بافت جدید در محل آسیب دیده وجود دارد.
در جراحی لثه نجات دندان ها هدف اصلی دندان پزشک است، اما ایجاد توازن در اثربخشی روش درمانی با هزینه آن می تواند به تعیین حالت مناسب جهت حل مشکل بیمار کمک کند. در این حالت فرد ممکن است از سطح سلامتی کافی برای عمل جراحی لثه برخوردار نباشد و این مسائل نیز می تواند عامل های تعیین کننده در انتخاب روش درمانی جراحی لثه باشد.
دلایل جراحی لثه
رسوب جرم دندان و عدم رعایت بهداشت دهان و دندان و عدم کنترل مناسب پلاک میکروبی یکی از عوامل اصلی بیماری لثه یا پریودنتیت است
فاکتورهای ریسک مربوط به ابتلا به بیماری های لثه به شرح زیر هستند:
• سیگار کشیدن: سیگار کشیدن یکی از دلایلی است که ممکن است باعث شود فرد به جراحی لثه نیاز پیدا کند. اگر نیاز به یک دلیل دیگر برای ترک سیگار دارید، می بایست بدانید که سیگار کشیدن یکی از مهم ترین فاکتورهای ریسک تاثیرگذار بر ابتلا به بیماری های لثه است. علاوه بر این، سیگار کشیدن می تواند احتمال درمان موفقیت آمیز بیماری را از بین ببرد.
• تغییرات هورمونی در بین دخترها/ خانم ها: گاهی تغییرات هورمونی باعث می شود فرد به جراحی لثه نیاز پیدا کند. تغییرات هورمونی باعث حساس تر شدن لثه ها و افزایش احتمال ابتلا به ژنژیویت می شوند.
• دیابت: افراد مبتلا به دیابت در معرض ریسک بالاتر تشکیل عفونت ها هستند که این شرایط شامل ابتلا به بیماری لثه است و ممکن است برای درمان این بیماریها نیاز به جراحی لثه باشد.
• سایر بیماری ها و درمان آنها: ابتلا به بیماری هایی مثل ایدز و درمان آنها می تواند تاثیر منفی بر سلامت لثه ها داشته باشد. این شرایط در موارد درمان بیماری سرطان نیز مشاهده می شود.
• مصرف دارو: صدها قلم از داروهای تجویز شده توسط پزشکان و داروهایی که امکان تهیه آنها از داروخانه ها بدون نسخه پزشک وجود دارد، در عمل می توانند ترشح بزاق در دهان را کاهش دهند. بزاق نقش حفاظت از دهان را بر عهده دارد. بدون ترشح بزاق به مقدار کافی، دهان فرد مستعد ابتلا به عفونت هایی مثل بیماری لثه خواهد شد. علاوه بر این مصرف بعضی داروها می تواند باعث رشد غیر عادی بافت لثه شود و به این ترتیب تمیز کردن دندان ها و لثه ها دشوار می گردد.
• استعداد ژنتیک: بعضی افراد به صورت ژنتیک مستعد ابتلا به بیماری های لثه هستند و بیشتر از سایرین به این بیماری ها مبتلا می شوند و نیاز به جراحلی لثه پیدا می کنند.
روش های مختلف جراحی لثه
روشهای مختلفی برای جراحی لثه وجود دارد از جمله جراحی فلاپ لثه
- جراحی فلاپ لثه
در صورتی که عمق پاکت های تشکیل شده بر روی خط لثه بزرگتر از ۵ میلی متر باشد، متخصص بیماری های لثه (پریودنتیست) از این روش جراحی لثه برای کاهش پاکت های پریودنتال استفاده می کند.
از روش جراحی فلاپ لثه برای درمان اکثر بیمارانی که به پریودنتیت متوسط تا شدید مبتلا شده اند، استفاده می شود. به این ترتیب، پزشک متخصص شکاف هایی در بافت لثه به منظور جدا کردن لثه از دندان ها ایجاد می کند و از طریق این شکاف ها ابزارهای تمیز کردن عمقی را به همراه ابزارهای جرم گیری مافوق صوت و نیز ابزارهای دستی به منظور پاک کردن جرم، پلاک و زیست لایه های تشکیل شده زیر پاکت ها به محل وارد می کند.
- لثه برداری
گاهی جراحی لثه ممکن است به منظور برداشت بافت اضافی از لثه بکار رود
در این روش جراحی لثه برای برداشتن بافت لثه اضافی که ممکن است بر روی دندان ها رشد کرده باشد به منظور دسترسی بهتر برای تمیز کردن دندان ها استفاده می شود. هنگام جراحی لثه، متخصص پریودنتیست بافت لثه بیمار را بی حس کرده و در آن برش های لازم را ایجاد میکند. به این ترتیب می توان بافت لثه اضافی تشکیل شده در دهان را حذف کرد.
- جراحی ترمیم پلاستیک لثه
در صورتی که فرد دچار عقب رفتگی لثه شده باشد می توان از روش جراحی ترمیم لثه استفاده کرد
این نوع از جراحی لثه برای تغییر شکل بافت سالم لثه اطراف دندان ها و ایجاد ظاهر بهتر برای آنها استفاده می شود. در صورتی که فرد دچار عقب رفتگی لثه شده و لثه های وی از روی دندان کنار رفته باشد، از روش جراحی ترمیم پلاستیک لثه برای وی استفاده می شود.
ادامه مطلب
ایمپلنت و انواع روکش های دندانی :
ایمپلنت های دندانی به عنوان یک درمان جایگزین برای پروتز های بریج بوده که دندانها تراشیده می شوند، و هدف اصلی از معرفی این درمان ( ایمپلنت دندان ) این است که در آینده هیچ دندانی به خاطر پایه بریج قرار گرفتن تراشیده نشود و از بین نرود.
به طور کلی هر بیماری که شرایط کشیدن دندان را داشته باشد میتواند کاندید مناسبی برای کاشت ایمپلنت باشد.
و از نظر قانونی دندانپزشک عمومی یا متخصص میتواند کاشت ایمپلنت دندان را در شرایط مطب انجام دهد. البته گرافت های وسیع استخوانی (پیوند استخوان) باید در بیمارستان توسط متخصص جراح فک و صورت انجام شود و همچنین جراحی سینوس لیفت باز نیز باید توسط جراح فک و صورت یا متخصص ایمپلنت در مطب یا بیمارستان انجام پذیرد.
ایمپلنت دندانی چیست ؟
تعریف ایمپلنت دندانی: ایمپلنت به پیچ ساخته شده از جنس تیتانیوم گفته می شود که در استخوان فک کاشته شده و جایگزین دندان از دست رفته می شود. ایمپلنت های دندانی میتوانند یک پارچه و یا دو تکه باشند و توسط پیچ اتصال قسمت تاج و ریشه به هم وصل شوند .
ادامه مطلب
اولین قدم برای سلامت، پیشگیری از بروز بیماری و درمان آن در مراحل اولیه می‌باشد. هر فردی در طول زندگی خود دو سری دندان دارد: دندانهای شیری و دائمی دندانهای شیری از سن 6 ماهگی تا 3 سالگی در دهان رویش می‌یابند. از سن 6 تا 12 سالگی به مرور این دندانها می‌افتند و بجای آنها دندانهای دائمی رویش می‌یابند و تا پایان عمر در دهان باقی می‌مانند.
از وظایف مهم و اختصاصی دندانهای شیری موارد زیر را می‌توان نام برد:
· نقش اساسی در جویدن، تغذیه و سلامت عمومی
· حفظ زیبایی، تلفظ صحیح كلمات و كمك به سلامت روحی و روانی كودك
· حفظ فضای لازم جهت رویش دندانهای دائمی و در نهایت جلوگیری از به هم‌ریختگی دندانها و كاهش نیاز به درمانهای ارتدونسی (یكی از دلایل مهم كج بودن دندانهای دائمی، از دست رفتن زود هنگام دندانهای شیری است)
· نهایتاً پوسیدگی دندانهای شیری موجب آسیب به جوانه دندانهای دائمی می‌گردد.
دندان 6 سالگی
اولین دندان دائمی، نخستین آسیای بزرگ (دندان شماره 6) است كه در سن 6 سالگی، روی قوس فكی، پشت دندانهای شیری رویش می‌یابد. (قبل از رویش این دندان هیچ دندان شیری نمی‌افتد و به همین دلیل والدین تصور می‌كنند كه این دندان شیری است.)
عوامل پوسیدگی زا
- عدم رعایت بهداشت دهان و دندان (عدم استفاده از مسواك و نخ دندان) در زمان مناسب منجر به تشكیل لایه میكروبی می‌شود. 2 الی 5 دقیقه بعد از استفاده از مواد قندی و غذا، اسیدهای مخرب ناشی از فعالیت میكروبهای موجود در لایه میكروبی تولید شده و به مدت 20 دقیقه الی 1 ساعت در دهان باقی می‌مانند اسید تولید شده مینای دندان را تخریب و منجر به شروع پوسیدگی می‌شود.
- مصرف نامناسب مواد قندی
· استفاده از مواد قندی چسبنده (مانند شكلاتها، تافی‌ها، آدامس‌ها و … ) این مواد به علت خاصیت چسبندگی به دندانها مدت زیادی در دهان می‌مانند.
· بالا بودن میزان مصرف مواد قندی
· بالا بودن تعداد دفعات مصرف مواد قندی (بویژه در بین وعده‌های اصلی غذا)
این نكته بسیار حائز اهمیت است و باید بسیار بر آن تاكید كرد كه مواد قندی در طول روز در یك وعده مصرف شوند و از تدریجی خوردن آن در طول روز خودداری گردد.
تغذیه صحیح
· استفاده از مواد قندی موردنیاز بدن همراه وعده‌های اصلی غذایی
· مصرف شیر لبنیات و مواد غذایی حاوی فلوراید مانند ماهی و چای
· استفاده از میوه و سبزیجات تازه در بین وعده‌های غذایی مانند هویج و كاهو
برای پیشگیری از ایجاد پوسیدگی در دندانهای كودكان، در كنار استفاده از مسواك، نخ دندان و تغذیه صحیح، به كارگیری روشهای زیر حائز اهمیت است:
استفاده از فلوراید
فلوراید باعث استحكام دندانها شده و آنها را در برابر پوسیدگی مقاوم می‌كند. محصولات مختلف فلوراید عبارتند از:
· دهانشویه سدیم فلوراید: كه در حال حاضر به عنوان یكی از برنامه‌های كشوری جهت پیشگیری از پوسیدگی دندان دانش‌آموزان ابتدایی در دست اجرا می‌باشد.
· كاربرد ژل فلوراید: این ژل حاوی غلظت بیشتری از فلوراید است، به همین دلیل باید در مطب توسط دندانپزشك استفاده گردد.
· استفاده از خمیردندانهای حاوی فلوراید
فیشورسیلانت (مسدود كردن شیارهای دندان)
سطح جونده دندانهای آسیای بزرگ در ابتدای رویش دارای شیارهای خیلی عمیق هستند. جهت جلوگیری از تجمع مواد غذایی و شروع پوسیدگی در این نقاط، دندانپزشك با استفاده از مواد مخصوص این شیارها را پر و كم عمق می‌نماید تا موهای مسواك به راحتی بتوانند این شیارها را تمیز كنند.
مراجعه به دندانپزشك حداقل هر 6 ماه یكبار ضروری است، هرچند هیچ نشانه‌ای از مشكلات دندانی و لثه‌ای وجود نداشته باشد. تشخیص زودهنگام پوسیدگی با استفاده از نور كافی و رادیوگرافی در مطب دندانپزشكی و درمان به موقع پوسیدگیها خود عامل پیشگیری مؤثری است و مانع از مشكلات شدید بعدی خواهد گردید.
روش صحیح مسواك زدن
1- مسواك خوب باید موهای صاف و یكنواخت داشته باشد. چنانچه موهای مسواك از حالت اولیه خارج شدند باید آن را عوض كرد.
2- برای هر مرتبه شستشو به اندازه یك نخود از خمیر دندان حاوی فلوراید را در موهای مسواك فرو ببرید.
3- برای اینكه تمام دندانها مسواك شوند بهتر است همیشه به یك ترتیب مسواك بزنید مثلاً اول فك بالا از راست به چپ و بعد فك پایین از چپ به راست.
4- دندانهای فك بالا را با حركت مسواك از مجاور لثه به سمت پایین تمیز كنید.
5- با عمودی گرفتن مسواك و حركت آن از بالا به پایین سطوح داخلی دندانهای جلو را مسواك كنید.
6- سطوح جونده دندانهای بالا را با عقب و جلو بردن مسواك تمیز كنید.
7- دندانهای فك پایین را با حركت مسواك از مجاور لثه به سمت بالا بشوئید.
8- پشت دندانهای جلو را با عمودی گرفتن مسواك و حركت آن از پایین به بالا تمیز كنید.
9- سطوح جونده دندانهای پایین مثل فك بالا را با عقب جلو بردن مسواك، تمیز كنید.
10- هر نوبت مسواك زدن باید حداقل 4 دقیقه به طول بیانجامد.
11- هر شب قبل از خواب و هر روز صبح بعد از صبحانه، باید دندانها را مسواك زد.
ادامه مطلب
ما را در شبکه های اجتماعی دنبال کنید
